Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản: 7 triệu chứng sớm bạn cần biết
|
Có nhiều yếu tố gây ra bệnh trào ngược thực quản, nhưng phổ biến nhất là sự suy yếu của cơ vòng thực quản dưới, khiến acid dạ dày dễ dàng trào ngược lên trên. Nếu không được phát hiện kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng tìm hiểu dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản để có phương pháp kiểm soát và điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu.
Tìm hiểu về bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Định nghĩa bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) là một rối loạn tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất của bệnh bao gồm ợ nóng (cảm giác nóng rát ở vùng ngực) và trớ (đưa thức ăn hoặc dịch vị lên miệng).
Theo thống kê y khoa, khoảng 10-20% người trưởng thành có nguy cơ mắc GERD ít nhất một lần trong đời. Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng người lớn là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất.
Nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày thực quản là do sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới, khiến axit từ dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: thực phẩm nhiều dầu mỡ, socola, caffein, đồ uống có gas, rượu bia.
- Lối sống thiếu khoa học: ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài.
- Một số bệnh lý liên quan: béo phì, thoát vị hoành, tiểu đường, mang thai.
Việc kiểm soát và điều trị GERD cần kết hợp giữa thay đổi lối sống, chế độ ăn uống khoa học và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Trong các trường hợp nặng, khi tổn thương thực quản nghiêm trọng hoặc điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả, phẫu thuật có thể được xem xét để kiểm soát bệnh triệt để.
Các cấp độ diễn tiến của bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản được chia thành 5 cấp độ, tùy theo mức độ tổn thương và triệu chứng:
- Cấp độ 0: Lượng axit trào ngược lên thực quản không đủ lớn để gây tổn thương. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể chỉ cảm thấy hơi khó chịu nhẹ, dễ nhầm lẫn với hiện tượng sinh lý bình thường.
- Cấp độ A: Đây là mức độ phổ biến nhất với khoảng 90% trường hợp trào ngược dạ dày thực quản thuộc nhóm này. Niêm mạc thực quản có tổn thương nhỏ do axit, gây cảm giác nóng rát ở vùng ức, ợ chua, cảm giác khó nuốt nhẹ nhưng chưa ảnh hưởng quá nhiều đến việc ăn uống.
- Cấp độ B: Thực quản bắt đầu xuất hiện các vết trợt có kích thước trên 5mm, có thể rải rác hoặc tập trung thành cụm. Người bệnh cảm thấy khó nuốt, có cảm giác vướng nghẹn rõ rệt hơn so với cấp độ A.
- Cấp độ C: Các vết loét trên niêm mạc thực quản lan rộng hơn do tiếp xúc liên tục với axit dạ dày. Lúc này, niêm mạc thực quản có thể thay đổi màu sắc và cấu trúc, dẫn đến nguy cơ Barrett thực quản. Triệu chứng bao gồm ợ nóng kéo dài, buồn nôn, nôn ra máu, khó nuốt và đau tức ngực.
- Cấp độ D: Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất, với tổn thương lan rộng trên diện tích lớn. Người bệnh có các triệu chứng trầm trọng hơn như nôn ra máu thường xuyên, sụt cân nhanh chóng, đau rát dữ dội, và nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản cao.
7 dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày thực quản
Ngoài các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản điển hình như ợ nóng và ợ trớ, người bệnh cần nhận biết thêm các biểu hiện khác để phát hiện bệnh sớm và có hướng điều trị phù hợp.
Ợ nóng, ợ trớ, ợ chua
Ợ nóng, ợ chua và ợ hơi là các triệu chứng điển hình của trào ngược dạ dày. Người bệnh có thể cảm thấy nóng rát ở vùng ngực, sau xương ức, thậm chí lan lên cổ họng. Tình trạng này thường xuất hiện sau bữa ăn, khi cúi người hoặc nằm xuống ngay sau khi ăn.
- Ợ nóng: Cảm giác bỏng rát từ dạ dày lên cổ họng, nhất là sau khi ăn thực phẩm cay, nóng, đồ uống có gas hoặc rượu bia.
- Ợ chua: Kèm theo vị chua trong miệng do axit trào ngược.
- Ợ hơi: Xảy ra vào buổi sáng hoặc sau ăn, có thể đi kèm đầy hơi, khó tiêu.
Cảm thấy buồn nôn, nôn
Người bị trào ngược dạ dày có thể gặp tình trạng buồn nôn hoặc nôn, đặc biệt sau khi ăn quá no hoặc nằm ngay sau ăn. Cảm giác buồn nôn có thể kèm theo nghẹn ở cổ họng, gây khó chịu. Đây là dấu hiệu dễ bị nhầm lẫn với chứng rối loạn tiêu hóa thông thường, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, bạn cần đi khám để kiểm tra.
Miệng đắng, hôi miệng
Một trong những dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản thường gặp là miệng có vị đắng và hơi thở có mùi khó chịu. Điều này xảy ra khi dịch mật cùng axit dạ dày trào lên thực quản, ảnh hưởng đến khoang miệng. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy miệng đắng vào buổi sáng kèm theo hôi miệng dai dẳng, rất có thể nguyên nhân đến từ trào ngược dạ dày thực quản.
Đau thượng vị hoặc ngực
Người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc tức vùng thượng vị, giống như bị đè nén hoặc co thắt. Cơn đau có thể lan sang vùng lưng hoặc cánh tay, khiến nhiều người nhầm lẫn với bệnh tim mạch. Nguyên nhân là do axit kích thích đầu mút thần kinh trong niêm mạc thực quản.
Tăng tiết nước bọt
Nếu bạn đột nhiên thấy nước bọt tiết ra nhiều hơn bình thường, đây có thể là phản ứng của cơ thể để trung hòa lượng axit dạ dày trào ngược. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này đi kèm với ợ nóng, ợ chua thì rất có thể bạn đang mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản.
Khó nuốt, vướng nghẹn
Trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây tổn thương thực quản, làm niêm mạc bị viêm, sưng tấy, thậm chí phù nề. Điều này khiến người bệnh có cảm giác khó nuốt, vướng nghẹn ở cổ, đặc biệt khi ăn uống.
Giọng nói khàn, ho khan
Axit dạ dày trào ngược có thể làm tổn thương dây thanh quản, gây khàn giọng, đau họng hoặc ho khan kéo dài. Nếu bạn thường xuyên bị ho về đêm mà không rõ nguyên nhân, đây có thể là dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản.
Bên cạnh đó, dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày thực quản còn có thể dựa vào các biểu hiện lâm sàng như:
- Đối với người lớn: Triệu chứng có thể đi kèm các bệnh lý như viêm họng, viêm thanh quản, viêm xoang mạn tính hoặc hen suyễn tái phát.
- Đối với trẻ em: Trẻ có thể bị nôn, ọc sữa qua mũi và miệng, chậm tăng cân, dễ bị suy dinh dưỡng hoặc thiếu máu kéo dài.
Các phương pháp chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Sau khi nhận biết các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản, bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp chẩn đoán chuyên sâu nhằm xác định mức độ bệnh và đánh giá tình trạng tổn thương thực quản. Dưới đây là các phương pháp thường được áp dụng:
Nội soi
Nội soi dạ dày – thực quản là phương pháp chính xác để kiểm tra tình trạng viêm loét, xuất huyết hoặc hẹp thực quản. Thông qua hình ảnh nội soi, bác sĩ có thể đánh giá mức độ tổn thương trên niêm mạc thực quản, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Khoảng 60% bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản không có dấu hiệu viêm thực quản trên nội soi, được gọi là trào ngược không viêm. Việc phân loại chính xác giúp xác định phương án điều trị hiệu quả hơn.
Chụp X Quang
Chụp X-quang thực quản có cản quang giúp phát hiện các bất thường như hẹp thực quản, loét hoặc thoát vị hoành. Phương pháp này thường được thực hiện khi bác sĩ nghi ngờ có biến chứng nghiêm trọng liên quan đến trào ngược dạ dày.
Đo áp lực nhu động của thực quản
Đo áp lực nhu động thực quản giúp kiểm tra hoạt động của cơ thắt thực quản dưới và các rối loạn vận động thực quản. Phương pháp này thường được chỉ định ở những bệnh nhân không đáp ứng tốt với điều trị hoặc cần đánh giá trước và sau phẫu thuật điều trị trào ngược.
Đo pH
Đo pH thực quản trong 24 giờ là phương pháp tiêu chuẩn để xác định mức độ trào ngược acid. Bằng cách theo dõi số lần trào ngược acid lên thực quản trong một ngày, bác sĩ có thể đánh giá chính xác tình trạng bệnh và phân biệt giữa trào ngược acid mạnh, yếu hoặc trào ngược kiềm.
Thông thường, bác sĩ sẽ kết hợp bệnh sử và các triệu chứng lâm sàng như ợ nóng, đau tức ngực, ợ hơi để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản. Nếu có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên thăm khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Những thắc mắc thường gặp về trào ngược dạ dày thực quản
Người bị trào ngược dạ dày có bị giảm cân không?
Một số trường hợp trào ngược dạ dày kéo dài có thể dẫn đến sụt cân do chán ăn, khó tiêu hoặc cảm giác khó chịu sau khi ăn. Nếu giảm cân nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, bạn nên gặp bác sĩ để loại trừ các bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng khác.
Bệnh trào ngược dạ dày có di truyền không?
Dù GERD không phải là bệnh di truyền trực tiếp, nhưng yếu tố gia đình có thể đóng vai trò trong nguy cơ mắc bệnh. Nếu cha mẹ hoặc anh chị em mắc GERD, bạn có thể có nguy cơ cao hơn do ảnh hưởng của thói quen ăn uống, lối sống hoặc cấu trúc cơ thắt thực quản dưới.
Trào ngược dạ dày có thể chữa khỏi hoàn toàn không?
Điều này phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và cách kiểm soát. Nếu GERD do thói quen ăn uống hoặc lối sống, việc thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt có thể giúp giảm triệu chứng lâu dài. Trong trường hợp bệnh nặng hoặc có biến chứng, người bệnh có thể cần điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp y khoa để kiểm soát bệnh tốt hơn.
Tóm lại, triệu chứng của trào ngược dạ dày thường dễ nhầm lẫn với những phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể. Chính vì vậy, việc theo dõi sát sao những thay đổi bất thường trong sức khỏe là vô cùng quan trọng.
Bạn nên nhận diện sớm các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản để chủ động hơn trong việc kiểm soát triệu chứng. Việc này còn hỗ trợ điều trị hiệu quả, ngăn chặn nguy cơ bệnh tiến triển nặng, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và chất lượng cuộc sống. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào kéo dài, hãy nhanh chóng thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp.
Hotline: (028) 38 213 456
Website: https://taimuihongsg.com
Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/
