Mụn trứng cá: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa mụn
[vc_row bgtype="skin" break_in_responsive_996="true" css=".vc_custom_1688746457217{padding-top: 0px !important;padding-bottom: 0px !important;}"][vc_column width="2/3" offset="vc_col-xs-12"][vc_row_inner][vc_column_inner width="1/4" offset="vc_col-xs-4"][vc_empty_space height="22px"][vc_column_text css=".vc_custom_1689219313154{border-radius: 10px !important;}"] [/vc_column_text][/vc_column_inner][vc_column_inner width="3/4" offset="vc_col-xs-8"][vc_empty_space height="22px"][vc_column_text]THAM VẤN BỞI BÁC SĨGiám đốc Cơ sở 2 Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Sài Gòn [/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_column][vc_column width="1/3" offset="vc_hidden-xs"][/vc_column][/vc_row] |
Mụn trứng cá là mụn gì?
Mụn trứng cá là tình trạng viêm mãn tính của đơn vị nang lông – tuyến bã, xảy ra khi lỗ chân lông bị bít tắc bởi bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn. Tùy theo mức độ và tiến triển, mụn có thể biểu hiện ở nhiều dạng khác nhau như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn trứng cá viêm, mụn mủ hoặc mụn bọc nghiêm trọng hơn.
Vậy mụn trứng cá là mụn gì trên phương diện y khoa? Đây là một biểu hiện rối loạn chức năng tuyến bã nhờn thường liên quan đến yếu tố nội tiết và môi trường, chủ yếu xuất hiện ở tuổi dậy thì hoặc người có thay đổi hormone (kinh nguyệt, mang thai, stress).
Các dạng mụn trứng cá phổ biến
Việc phân loại đúng dạng mụn trứng cá giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp hơn:
- Mụn đầu trắng: Là dạng mụn không viêm, hình thành khi lỗ chân lông bị bít kín, tạo nên nhân mụn trắng ẩn dưới da.
- Mụn đầu đen: Do nhân mụn bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí, gây nên chấm đen ở đầu mụn.
- Mụn trứng cá viêm: Là dạng nặng hơn, bao gồm mụn đỏ sưng, mụn mủ, hoặc mụn bọc, có nguy cơ để lại sẹo nếu không được xử lý đúng cách.
- Mụn trứng cá nhẹ: Là tình trạng mụn mức độ nhẹ với các nốt nhỏ li ti, không sưng đau nhưng dễ lan rộng nếu không chăm sóc tốt.
Hiểu rõ sự khác biệt giữa mụn trứng cá viêm và mụn trứng cá nhẹ giúp người bị mụn có hướng tiếp cận phù hợp, tránh lạm dụng thuốc hoặc trị sai cách.
Các nguyên nhân gây nên tình trạng mụn trứng cá
Theo bác sĩ da liễu, mụn trứng cá chủ yếu xuất hiện khi lỗ chân lông bị bít tắc do bã nhờn và tế bào chết tích tụ. Thông thường, tuyến bã nhờn giúp giữ ẩm cho da, nhưng khi tiết quá nhiều dầu hoặc da không được làm sạch đúng cách, bã nhờn sẽ bị kẹt lại trong nang lông, gây tắc nghẽn.
Khi đó, vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) – một loại vi khuẩn sống trên da – dễ dàng phát triển và gây viêm. Đây chính là nguyên nhân khiến da sưng đỏ, hình thành mụn mủ, mụn viêm.
Một số yếu tố thúc đẩy quá trình này gồm: thay đổi nội tiết tố, căng thẳng, ăn uống thiếu lành mạnh, mỹ phẩm gây bí da, hoặc môi trường ô nhiễm.
Nguyên nhân nội tiết trong cơ thể
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mụn là sự thay đổi nội tiết, đặc biệt là sự tăng cao của hormone androgen. Đây là loại hormone có xu hướng tăng mạnh ở tuổi dậy thì và có vai trò kích thích các tuyến bã nhờn dưới da hoạt động mạnh mẽ hơn.
Khi androgen tăng cao, lượng dầu nhờn tiết ra cũng nhiều hơn bình thường, khiến lỗ chân lông bị giãn rộng và dễ bị bít tắc. Lượng dầu dư thừa kết hợp với tế bào chết, bụi bẩn sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, gây viêm và hình thành mụn – đặc biệt là mụn nội tiết.
Ở nữ giới, androgen còn có thể chuyển hóa thành estrogen trong giai đoạn dậy thì. Tuy nhiên, sự mất cân bằng hormone ở từng thời điểm – như trước kỳ kinh nguyệt, khi mang thai hoặc căng thẳng kéo dài – cũng có thể làm bùng phát mụn.
Các nguyên nhân tác động khác
Ngoài thay đổi nội tiết tố, nhiều yếu tố từ môi trường sống và thói quen sinh hoạt cũng góp phần thúc đẩy mụn phát triển:
- Lạm dụng mỹ phẩm không phù hợp với loại da hoặc không tẩy trang kỹ, dễ khiến lỗ chân lông bị bít tắc.
- Căng thẳng tinh thần, áp lực công việc hay thiếu ngủ kéo dài khiến cơ thể rối loạn hormone, tăng tiết dầu và hình thành mụn.
- Thức khuya thường xuyên làm ảnh hưởng đến quá trình đào thải độc tố, gây tích tụ và hình thành mụn.
- Thay đổi nội tiết theo chu kỳ kinh nguyệt cũng là nguyên nhân phổ biến gây mụn ở nữ giới.
- Chế độ ăn nhiều đường, tinh bột hoặc tiêu thụ quá nhiều sữa bò và các sản phẩm từ sữa có thể kích thích hoạt động của tuyến bã nhờn và làm trầm trọng thêm tình trạng mụn.
- Sử dụng rượu bia, hút thuốc lá làm suy giảm sức đề kháng của da, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển.
- Trang điểm quá dày, không làm sạch kỹ sẽ khiến da không được “thở”, từ đó gây mụn ẩn, mụn viêm.
Dấu hiệu nhận biết mặt mụn trứng cá
Để nhận diện mặt mụn trứng cá, hãy chú ý đến các biểu hiện sau:
- Xuất hiện nhiều nốt mụn nhỏ, mụn viêm hoặc mụn ẩn tại các vùng tiết dầu mạnh như trán, mũi, cằm (vùng chữ T).
- Da tiết nhiều bã nhờn, có cảm giác nhờn rít, dễ bám bụi.
- Có thể kèm theo cảm giác ngứa, rát nhẹ hoặc đau khi chạm vào.
- Bề mặt da trở nên kém mịn, sần sùi và không đều màu.
Cần phát hiện sớm các triệu chứng này để tránh mụn diễn biến thành mụn trứng cá viêm.
Cách chăm sóc và phòng ngừa mụn trứng cá
Một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả giúp hạn chế sự hình thành và tái phát của mụn trứng cá:
- Vệ sinh da mặt đúng cách: Rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, phù hợp loại da.
- Lựa chọn mỹ phẩm thông minh: Ưu tiên sản phẩm không chứa dầu (oil-free), không gây bít tắc (non-comedogenic).
- Dinh dưỡng hợp lý: Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, uống đủ nước. Hạn chế thức ăn nhanh, cay nóng, nhiều dầu mỡ.
- Lối sống lành mạnh: Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm, vận động thể chất, kiểm soát căng thẳng.
- Không tự ý nặn mụn: Việc nặn mụn sai cách có thể khiến vi khuẩn lan rộng và để lại sẹo rỗ.
Hiểu đúng về mụn trứng cá là gì, nhận biết cơ chế hình thành mụn và phân biệt một số dạng thường gặp như mụn trứng cá viêm hoặc nhẹ sẽ giúp bạn chăm sóc da đúng cách hơn. Việc nhận diện sớm sẽ hỗ trợ lựa chọn sản phẩm đặc trị phù hợp, kết hợp với lối sống khoa học để kiểm soát mụn hiệu quả và an toàn.
Các câu hỏi thường gặp
Mụn trứng cá có tự hết không nếu không điều trị?
Trong một số trường hợp nhẹ, mụn trứng cá có thể giảm dần khi nội tiết ổn định hoặc khi lối sống được cải thiện. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát đúng cách, mụn có thể kéo dài, lan rộng hoặc để lại sẹo vĩnh viễn. Điều trị sớm giúp da hồi phục nhanh hơn và hạn chế biến chứng.
Có nên nặn mụn trứng cá tại nhà không?
Việc tự ý nặn mụn tại nhà có thể khiến vi khuẩn lây lan, gây viêm nặng hoặc hình thành thâm – sẹo. Nếu cần lấy nhân mụn, hãy đến cơ sở da liễu uy tín hoặc sử dụng dụng cụ chuyên dụng đã tiệt trùng đúng cách để tránh tổn thương da.
Dùng kem chống nắng có khiến mụn trứng cá nặng hơn không?
Thực tế, da mụn càng cần kem chống nắng để tránh tổn thương do tia UV. Tuy nhiên, nên chọn loại kem không chứa dầu (oil-free), không gây bít tắc lỗ chân lông (non-comedogenic) để bảo vệ da mà không làm tình trạng mụn trầm trọng hơn.
Nếu bạn đang gặp tình trạng mụn trứng cá và chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy tìm đến chuyên gia để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp ngay hôm nay!
Hotline: (028) 38 213 456
Website: https://taimuihongsg.com
Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/
