Bệnh trào ngược dạ dày thực quản nguy hiểm không? Điều trị dứt điểm

Trào ngược dạ dày thực quản đang là bệnh lý tiêu hóa phổ biến và ngày càng có xu hướng trẻ hóa ở Việt Nam. Bệnh không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây nhiều bất tiện. Đọc ngay bài viết dưới đây được tham vấn chuyên môn bởi BS. Mai Thị Diệu Trinh – Bác sĩ Khoa Tiêu hóa Phòng Khám Đa khoa Quốc tế Sài Gòn để giải đáp mọi thắc mắc về căn bệnh này.

Trào ngược dạ dày thực quản là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản có tên khoa học là Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) còn được gọi là trào ngược dạ dày hay trào ngược axit. Bệnh xảy ra khi dịch vị dạ dày thường xuyên trào ngược lên thực quản. Axit tiêu hóa trong dịch vị này sẽ khiến niêm mạc thực quản bị kích ứng, bị viêm, dẫn đến cảm giác nóng rát.

Hầu hết bệnh nhân có thể kiểm soát tình trạng GERD bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống và xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh. Ngoài ra, một số loại thuốc không kê đơn cũng có thể hỗ trợ giảm triệu chứng. Với người bệnh nặng thì có thể cần đến sự can thiệp y tế. Có thể kể đến như sử dụng thuốc kê đơn mạnh hơn hoặc thậm chí phẫu thuật để giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

>>> Bên cạnh GERD, còn các bệnh về dạ dày khác mà bạn không nên lơ là, xem ngay bài viết sau để biết thêm chi tiết các bệnh dạ dày thường gặp: Các bệnh về dạ dày thường gặp và những điểm quan trọng cần lưu ý

>>> Viêm dạ dày làm tăng áp lực trong dạ dày gây ra hiện tượng trào ngược. Xem ngay bệnh viêm dạ dày là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

Đối tượng nào dễ mắc bệnh trào ngược dạ dày

Tất cả các độ tuổi từ trẻ sơ sinh, người lớn và người già đều có thể bị trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên có một vài nhóm đối tượng nằm trong diện nguy cơ cao có thể mắc bệnh như:

• Người bị béo phì, thừa cân làm tăng áp lực lên bụng.
• Phụ nữ mang thai ở những tháng cuối của thai kỳ.
• Người bệnh đang dùng một số loại thuốc như: thuốc hen suyễn, thuốc giảm đau nhóm NSAIDs, thuốc an thần, chống trầm cảm, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc kháng histamin,…
• Người đang bị thoát vị cơ hoành, xơ cứng bì, liệt dạ dày.
• Những người có thói quen hút thuốc lá hoặc sống trong môi trường nhiều khói thuốc lá. Khi khói thuốc vào cơ thể qua đường thực quản xuống dạ dày gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
• Người trẻ thường xuyên căng thẳng, stress.
• Những người có chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh như: ăn nhiều đồ dầu mỡ, cay nóng, chua, thức khuya, lười vận động…

Ở trẻ sơ sinh có thể gặp một số yếu tố bẩm sinh gây khò khè, nôn trớ, khó nuốt. Hầu hết các triệu chứng trên sẽ giảm hoặc biến mất hoàn toàn sau khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên đối với những trẻ thường xuyên gặp tình trạng này thì cần đưa trẻ tới bác sĩ để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Nhận biết hội chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD) không phải lúc nào cũng dễ dàng. Các triệu chứng của bệnh thường giống với nhiều vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng nếu bạn thường xuyên gặp các dấu hiệu bệnh dưới đây.

Dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản thường gặp:

• Ợ hơi thường xuyên, ngay cả khi không ăn hoặc đang đói.
• Ợ nóng, cảm giác nóng rát lan từ vùng dạ dày hoặc ngực dưới lên cổ họng, có thể kèm theo vị chua trong miệng.
• Ợ chua, thức ăn hoặc dịch vị có vị chua trào ngược lên cổ họng, thường xảy ra sau khi ăn và trầm trọng hơn vào ban đêm.
• Buồn nôn và nôn, xuất hiện khi ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn hoặc ngủ mà không kê cao đầu.
• Cảm giác nóng rát ở vùng ngực, tức ngực, có thể dễ nhầm lẫn với bệnh tim mạch.
• Tiết nhiều nước bọt, khó nuốt, cảm giác vướng nghẹn trong cổ họng.

Nếu tình trạng trào ngược axit xảy ra vào ban đêm, người bệnh có thể gặp phải:

• Ho kéo dài, ho mãn tính.
• Viêm thanh quản.
• Các triệu chứng hen suyễn xuất hiện hoặc bệnh hen trở nặng hơn.
• Giấc ngủ bị gián đoạn, thức giấc do cảm giác nghẹt thở hoặc khó chịu.

Bạn nên đặt lịch khám bác sĩ nếu các dấu hiệu kể trên ngày càng trầm trọng hơn, xuất hiện thường xuyên hơn. Hoặc trong trường hợp, bạn đã sử dụng thuốc dạ dày hơn 2 lần/tuần nhưng tình trạng vẫn không cải thiện.

Đặc biệt, nếu triệu chứng kèm theo đau lan ra vai, cánh tay hoặc cằm, hoặc khó thở, chóng mặt hay choáng váng, hãy cẩn thận. Những dấu hiệu này không chỉ liên quan đến trào ngược dạ dày thực quản. Chúng cũng có thể là dấu hiệu của nhồi máu cơ tim, cần được xử lý kịp thời.

>>> Đau dạ dày, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị nhanh chóng

Trào ngược dạ dày thực quản để lại biến chứng nào? Có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày có nguy hiểm không? Nhiều người chưa nhận thức rõ mức độ nguy hiểm của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Điều này dẫn đến tâm lý chủ quan và không điều trị kịp thời. Thực tế, trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí có thể tiến triển thành ung thư thực quản. Do đó, nếu bạn xuất hiện các triệu chứng trào ngược, hãy chủ động theo dõi và thăm khám kịp thời để tránh các biến chứng khó lường.

Trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây ra nhiều bệnh lý tiêu hóa như:

• Viêm thực quản là biến chứng phổ biến, xảy ra ở khoảng 50% bệnh nhân GERD. Để chẩn đoán, bệnh nhân cần thực hiện nội soi dạ dày thực quản. Dấu hiệu của viêm thực quản có thể giống với trào ngược dạ dày, bao gồm: Ợ nóng, ợ trớ; cảm giác nghẹn; tăng tiết nước bọt bất thường;…
• Trào ngược dạ dày kéo dài là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hẹp thực quản. Khi axit dạ dày trào ngược thường xuyên, lớp niêm mạc thực quản bị ăn mòn, gây viêm nhiễm mãn tính. Nếu không được kiểm soát, tổn thương tái diễn sẽ hình thành mô sẹo, khiến thực quản bị thu hẹp. Hẹp thực quản không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nuốt, mà còn tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là thực quản Barrett.
• Thực quản Barrett là một trong những biến chứng nghiêm trọng, xảy ra ở khoảng 8-15% bệnh nhân GERD kéo dài. Đây là tình trạng mà niêm mạc thực quản bị thay đổi, có nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tuyến thực quản. Điều đáng lo ngại là bệnh lý này không có triệu chứng rõ ràng, ngoài các dấu hiệu trào ngược thông thường. Nếu bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc Barrett thực quản, sẽ cần thực hiện nội soi và sinh thiết tế bào để đưa ra chẩn đoán chính xác. Người mắc Barrett thực quản cần được theo dõi và điều trị chặt chẽ. Dù tỷ lệ phát triển thành ung thư không cao, việc kiểm soát bệnh từ sớm vẫn rất quan trọng.
• Ung thư biểu mô tuyến thực quản thường xảy ra ở những người trên 50 tuổi và có tỷ lệ tử vong cao. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường không có dấu hiệu đặc biệt, nhưng khi tiến triển, bệnh nhân có thể xuất hiện các biểu hiện như: Đau vùng xương ức sau; khàn tiếng; sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân.

Chính vì mức độ nguy hiểm của các biến chứng trên, bệnh nhân được khuyến cáo nên thăm khám chuyên gia tiêu hóa. Bác sĩ sẽ kiểm soát bệnh hiệu quả và áp dụng phương pháp điều trị kịp thời. Điều này giúp ngăn chặn bệnh tiến triển thành các vấn đề nghiêm trọng hơn.

>>> Bên cạnh những biến chứng trên, trào ngược dạ dày còn có thể gây viêm họng. Đọc ngay bài viết bị trào ngược dạ dày gây viêm họng, nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

Phương pháp chẩn đoán

Các bác sĩ có thể dựa vào những phương pháp sau để chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày thực quản:

• Chẩn đoán sơ bộ qua thăm khám lâm sàng.
• Tiến hành nội soi dạ dày, thực quản theo kinh nghiệm cho các bệnh nhân không đáp ứng với điều trị.
• Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm độ pH nâng cao bằng đầu dò đối với những bệnh nhân có các triệu chứng trào ngược dạ dày điển hình nhưng kết quả nội soi bình thường.
• Xét nghiệm đo lực thực quản hay còn gọi là đo cử động ở thực quản bằng ống thông từ mũi xuống thực quản.

Sau khi có kết quả nội soi, bác sĩ có thể đánh giá độ nặng nhẹ của viêm thực quản trào ngược thông qua 4 mức độ sau:

• Viêm thực quản độ A: Kết quả nội soi cho thấy một hoặc nhiều vết rách niêm mạc ≤ 5mm và không vượt qua đỉnh của 2 nếp niêm mạc. Tỷ lệ tái phát của viêm thực quản độ A khá cao nên cần chú ý điều trị để hạn chế tối đa biến chứng.
• Viêm thực quản độ B: Một hoặc nhiều vết rách gây tổn thương niêm mạc có độ dài > 5mm nhưng không vượt qua đỉnh của 2 nếp gấp niêm mạc.
• Viêm thực quản độ C: Một hoặc nhiều vết rách niêm mạc xâm phạm < 75% chu vi thực quản và cắt ngang ≥ 2 nếp gấp niêm mạc.
• Viêm thực quản độ D: Một hoặc nhiều vết rách niêm mạc gây tổn thương đến > 75% chu vi thực quản.

Phương pháp điều trị

Phương pháp nội khoa (dùng thuốc)

Theo thống kê cho thấy trào ngược dạ dày thực quản là căn bệnh có tỉ lệ tái phát rất cao. Thông thường có khoảng 70% số bệnh nhân bị tái phát lại nhiều lần trong một năm. Do đó các bác sĩ cần dựa vào từng giai đoạn của bệnh để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Khi khám và chuẩn đoán tình trạng GERD bác sĩ chuyên môn có thể kê đơn thuốc như sau:

– Thuốc kháng thụ thể H2 (Anti H2)

– Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

– Thuốc tăng cường cơ vòng dưới thực quản

Không tự ý sử dụng các bài thuốc nam gia truyền không rõ nguồn gốc, được quảng cáo tràn lan trên mạng. Một số loại thảo dược có khả năng giúp hỗ trợ làm giảm các biểu hiện trào ngược. Tuy nhiên nó cũng có thể gây dị ứng đối với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc gây tương tác với thuốc điều trị. Vì vậy người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay thảo được kết hợp.

Phương pháp ngoại khoa (phẫu thuật)

Nếu điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả hoặc bệnh nhân không muốn dùng thuốc lâu dài, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp phẫu thuật. Các phương pháp bao gồm:

• Phẫu thuật tăng cường cơ vòng thực quản dưới: Phương pháp này giúp củng cố cơ vòng thực quản dưới, ngăn chặn tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Bác sĩ sẽ quấn phần trên của dạ dày xung quanh đoạn cuối thực quản, tạo áp lực để giữ cho cơ vòng thực quản đóng chặt hơn. Phẫu thuật thường được tiến hành bằng nội soi, thông qua 3-4 vết rạch nhỏ trên bụng, giúp giảm đau sau phẫu thuật và rút ngắn thời gian hồi phục.
• Phẫu thuật đặt vòng Linx – Siết chặt cơ vòng thực quản dưới. Vòng Linx là một thiết bị gồm các hạt nam châm titan nhỏ, được đặt xung quanh vùng nối giữa thực quản và dạ dày. Lực hút của các hạt nam châm giúp giữ thực quản đóng lại, ngăn axit trào ngược. Tuy nhiên, chúng vẫn đủ linh hoạt để cho phép thức ăn di chuyển xuống dạ dày. Thiết bị này được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép. Các nghiên cứu ban đầu cho thấy hiệu quả tích cực trong điều trị GERD.

Hiện nay, việc điều trị trào ngược dạ dày thực quản không quá phức tạp. Quan trọng nhất, bệnh nhân cần liên hệ với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và tuân thủ phác đồ điều trị. Điều này giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng ngừa biến chứng.

Phòng ngừa bệnh hiệu quả

Để giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản, mọi người cần điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống. Duy trì tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng stress và kiểm soát cân nặng rất quan trọng.

Hãy cân nhắc thực hiện những biện pháp sau:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Nếu đang có cân nặng ổn định, hãy duy trì thói quen tập luyện thể dục thường xuyên. Nếu bị thừa cân hoặc béo phì, nên đặt mục tiêu giảm cân từ từ (0,5 – 1kg/tuần) để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe. Tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để có phương pháp giảm cân an toàn và hiệu quả.
• Tránh mặc quần áo quá chật: Bởi vì có thể làm tăng áp lực lên ổ bụng, ảnh hưởng đến cơ vòng thực quản dưới và gia tăng nguy cơ trào ngược.
• Hạn chế thực phẩm và đồ uống dễ gây ợ nóng: Một số thực phẩm và đồ uống sau có thể làm tăng nguy cơ trào ngược: Đồ chiên rán, thực phẩm nhiều dầu mỡ; sốt cà chua, thức ăn có vị chua; rượu, sô cô la, bạc hà, tỏi, hành tây và cà phê.
• Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Thay vì ăn quá nhiều trong một bữa, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực lên dạ dày và hạn chế tình trạng trào ngược.
• Không nằm ngay sau khi ăn: Sau khi ăn, hãy đợi ít nhất 3 giờ trước khi nằm hoặc đi ngủ để đảm bảo thức ăn đã được tiêu hóa và không gây trào ngược axit.
• Nâng cao đầu giường khi ngủ: Nếu thường xuyên bị ợ nóng vào ban đêm, hãy tận dụng trọng lực để giảm trào ngược. Nâng đầu giường cao hơn khoảng 15 – 23 cm bằng miếng gỗ, gạch. Nếu không thể nâng giường, hãy sử dụng tấm nêm giường để nâng phần thân trên từ vùng eo trở lên. Các loại đệm nâng giường có thể tìm mua tại hiệu thuốc hoặc cửa hàng vật tư y tế. Không nên chỉ sử dụng gối, vì điều này không có tác dụng giảm ợ nóng.
• Ngừng hút thuốc lá: Hút thuốc có thể làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên trên. Nếu đang hút thuốc, hãy tìm cách bỏ thuốc để bảo vệ hệ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể.

>>> Xem video về sống khỏe – Trào ngược dạ dày của BS Mai Thị Diệu Trinh

Những câu hỏi thường hay gặp về bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Khi bị trào ngược dạ dày nên nằm ở tư thế nào?

Theo nhiều nghiên cứu đã chứng minh tư thế nằm ngủ có thể giúp người bệnh giảm bớt các triệu chứng khó chịu. Khi bị trào ngược người bệnh nên nằm ngửa, gối đầu cao giúp hạn chế tình trạng dịch dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản. Hoặc cũng có thể nằm nghiêng sang trái khi đó dạ dày được giữ ở vị trí thấp hơn thực quản giúp hạn chế trào ngược.

Trào ngược dạ dày thực quản có gây hôi miệng không?

Nhiều bệnh nhân bị trào ngược dạ dày kéo dài thường gặp tình trạng hơi thở có mùi. Nguyên nhân gây hôi miệng là do thức ăn chưa tiêu hóa kết hợp với dịch vị và dịch mật trào lên thực quản. Điều này có thể ảnh hưởng đến vòm họng và cả khoang miệng. Đây được xem như triệu chứng ngoài thực quản. Tình trạng hôi miệng sẽ hết khi bệnh nhân kiểm soát được các triệu chứng trào ngược dạ dày.

Viêm thực quản trào ngược có gây nguy hiểm cho người bệnh không?

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe thậm chí là tử vong. Vì vậy không được xem nhẹ bệnh, khi có các dấu hiệu của bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay để thăm khám và chữa trị.

Tóm lại, bệnh trào ngược dạ dày thực quản không quá đáng sợ và hoàn toàn có thể điều trị được. Vì thế ngay khi có các dấu hiệu đặc trưng của bệnh cần đến ngay bệnh viện để được thăm khám và chữa trị kịp thời.. Bệnh nhân cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ kết hợp thay đổi lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh.

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Trẻ bị trào ngược dạ dày: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Người bị viêm xoang nên ăn và kiêng ăn thực phẩm gì để nhanh giảm bệnh

Bị bệnh trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng ăn uống gì để mau khỏi?

Tiêu chảy: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán điều trị & cách phòng