Trẻ sốt cao liên tục có nguy hiểm không? Biểu hiện và cách xử lý
Trẻ sốt cao liên tục và không hạ sau khi uống thuốc là một tình trạng khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Việc bé bị sốt mà không có dấu hiệu giảm nhiệt dù đã dùng thuốc hạ sốt có thể khiến cha mẹ không biết nên làm gì để chăm sóc trẻ đúng cách. Nếu trẻ đang gặp tình trạng này , bạn cần hiểu rõ nguyên nhân gây sốt và những biện pháp xử lý hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu những thông tin cần thiết qua bài viết dưới đây.
Trẻ sốt cao liên tục có nguy hiểm không?
Trước khi tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ sốt cao liên tục mà thuốc hạ sốt không hiệu quả, bạn cần hiểu rõ mức độ nguy hiểm của tình trạng này đối với sức khỏe của trẻ. Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, giúp hệ miễn dịch chống lại các tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang gặp phải vấn đề sức khỏe và cần được chú ý. Mặc dù sốt là một cơ chế bảo vệ của cơ thể, nhưng khi trẻ bị sốt cao kéo dài và không đáp ứng với thuốc hạ sốt, điều này có thể chỉ ra rằng tình trạng bệnh của trẻ đã tiến triển nghiêm trọng hơn.
Nếu không được can thiệp kịp thời, sốt cao kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như co giật, đặc biệt là ở trẻ em. Bên cạnh đó, tình trạng sốt kéo dài sẽ khiến cơ thể trẻ bị mất nước, rối loạn điện giải, từ đó gây mệt mỏi, suy kiệt và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần hết sức thận trọng và theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ khi có dấu hiệu sốt kéo dài.
Các nguyên nhân khiến trẻ sốt cao liên tục
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ sốt cao liên tục không giảm dù đã uống thuốc hạ sốt. Những nguyên nhân phổ biến có thể kể đến như:
Sốt do nhiễm siêu vi
Sốt kéo dài ở trẻ em thường là dấu hiệu của nhiễm siêu vi, một tình trạng phổ biến và đa dạng về nguyên nhân. Đa số các bệnh do nhiễm siêu vi sẽ tự khỏi sau 5-7 ngày. Những dạng sốt do siêu vi thường hay gặp ở trẻ gồm có:
- Sốt xuất huyết: Trẻ sốt cao đột ngột, kéo dài liên tục từ 2-7 ngày, sau đó xuất hiện các chấm hoặc mảng xuất huyết dưới da. Trường hợp nặng có thể kèm theo chảy máu mũi, chân răng, thậm chí xuất huyết nội tạng.
- Sốt do virus cúm: Biểu hiện đầu tiên thường là nghẹt mũi, hắt hơi, ho khan và chảy nước mũi, kèm theo sốt nhẹ trong khoảng 37,8 – 38°C. Nếu có bội nhiễm, trẻ có thể sốt cao, quấy khóc, bỏ bú và mệt mỏi hơn.
- Sốt do virus Rubella: Trẻ bị sốt nhẹ kéo dài, sau đó phát ban, nổi hạch ở vùng chẩm, sau tai và cổ. Bệnh thường kèm theo viêm long đường hô hấp trên.
- Sốt do virus sởi: Trẻ thường sốt kéo dài liên tục, ho nhiều, chảy nước mũi và mắt đỏ. Từ ngày thứ 4, ban sởi bắt đầu xuất hiện từ mặt, sau đó lan dần xuống cơ thể. Sởi có nguy cơ gây biến chứng nếu không được chăm sóc và theo dõi đúng cách.
- Sốt do mắc bệnh tay chân miệng: Dấu hiệu đặc trưng của bệnh này là sốt kéo dài, đi kèm với các nốt phỏng rộp ở trong gan bàn tay, bàn chân và trong miệng. Tình trạng này khiến trẻ biếng ăn, khó uống nước, quấy khóc và mệt mỏi.
- Sốt do virus thủy đậu: Ban đầu, trẻ sốt liên tục, đau đầu, đau cơ, sau đó xuất hiện các nốt hồng ban trên da. Những nốt này phát triển thành phỏng nước, lan từ mặt, ngực và lưng ra toàn thân. Các mụn nước có thể xuất hiện nhiều đợt, gây ngứa và khó chịu.
Sốt do nhiễm vi trùng
- Sốt do viêm họng hoặc viêm amidan cấp: Trẻ bị viêm họng hoặc viêm amidan cấp thường có biểu hiện sốt đột ngột, nhiệt độ cơ thể tăng cao lên đến 39 – 40°C. Đi kèm với sốt là các triệu chứng như đau họng, rát họng, khó nuốt, khàn tiếng. Một số trẻ có thể bị ho khan, chảy nước mũi nhầy, môi khô, lưỡi bẩn và cảm giác mệt mỏi. Đặc biệt, viêm họng ở trẻ thường gây sưng, đau hạch góc hàm hoặc vùng cổ. Với trẻ nhỏ đang bú mẹ, tình trạng này có thể khiến bé bỏ bú, quấy khóc. Đối với trẻ lớn hơn, các triệu chứng như đau họng, chán ăn dễ bị nhầm lẫn với dấu hiệu của quá trình mọc răng.
- Sốt do nhiễm trùng đường hô hấp: Các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm khí phế quản, viêm phổi, viêm màng phổi hoặc áp-xe phổi thường biểu hiện với các triệu chứng chính như sốt cao kéo dài, ho có đờm hoặc ho ra máu, khó thở, đau ngực,…
- Sốt do nhiễm khuẩn đường tiết niệu: Các bệnh lý như viêm bàng quang, viêm cầu thận cấp, viêm mủ bể thận thường khiến trẻ sốt cao liên tục kèm theo các triệu chứng như tiểu buốt, tiểu rắt, nước tiểu đục hoặc hồng, đau vùng thắt lưng. Ngoài ra, một số trẻ có thể xuất hiện tình trạng phù nhẹ, cần theo dõi và xét nghiệm kỹ càng.
- Sốt do nhiễm trùng đường gan mật: Trẻ bị nhiễm trùng đường gan mật thường có biểu hiện: sốt cao liên tục, kéo dài, vàng da, vàng mắt, đau vùng gan,… Các triệu chứng này có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng như áp-xe gan hoặc viêm đường mật.
- Sốt do nhiễm trùng não – màng não: Một trong những nguyên nhân nguy hiểm nhất khiến trẻ sốt kéo dài là nhiễm trùng não – màng não. Triệu chứng bao gồm đau đầu dữ dội, nôn vọt, co giật, liệt nửa người, hôn mê. Với trẻ nhỏ, có thể thấy thóp phồng, cổ cứng, nhạy cảm với ánh sáng và khó di chuyển cổ.
- Sốt do nhiễm trùng máu: Nhiễm trùng máu là tình trạng nguy hiểm với các biểu hiện như sốt kéo dài liên tục, mạch nhanh, thở nhanh, phát ban trên da, nôn mửa, không ăn uống được,… Trẻ có thể rơi vào trạng thái li bì, mất tỉnh táo.
Các nguyên nhân gây sốt cao khác
- Sốt do ký sinh trùng sốt rét: Trẻ em từng sống hoặc đến những vùng có dịch sốt rét thường có nguy cơ mắc bệnh. Khác với người lớn, triệu chứng ở trẻ không luôn điển hình như rét run, sốt cao, đổ mồ hôi. Thay vào đó, trẻ có thể sốt kéo dài liên tục, kèm hoặc không kèm theo cảm giác lạnh run, đôi khi chỉ có biểu hiện ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ.
- Sốt do thương hàn: Trẻ bị sốt thương hàn thường biểu hiện sốt cao kéo dài liên tục trên 5 ngày. Các triệu chứng đi kèm bao gồm đau bụng, bụng căng chướng, nôn, tiêu chảy hoặc đôi khi táo bón. Đây là bệnh cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.
- Sốt do bệnh lao: Trẻ mắc lao thường có biểu hiện sốt nhẹ kéo dài, đặc biệt sốt về chiều, ra mồ hôi trộm, ăn uống kém, đứng cân hoặc giảm cân. Một số trẻ có thể ho nhiều, thậm chí ho ra máu, và không đáp ứng với các loại kháng sinh thông thường. Đây là bệnh lý nghiêm trọng, đòi hỏi sự theo dõi chặt chẽ từ các bác sĩ chuyên khoa.
Nên xử trí sốt như thế nào khi trẻ sốt cao liên tục?
Khi trẻ sốt cao liên tục, cha mẹ cần bình tĩnh và áp dụng đúng cách để giúp bé mau hạ sốt và tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
- Đảm bảo môi trường thoáng khí cho trẻ: Hãy để trẻ nằm ở nơi thoáng mát, tránh nhiều người vây quanh để không làm tăng nhiệt độ cơ thể.
- Cách đo thân nhiệt chính xác
- Đo nhiệt độ: Đặt nhiệt kế vào nách hoặc hậu môn của trẻ. Nếu đo ở nách, cần giữ nhiệt kế ít nhất 3 phút, và ép sát cánh tay vào thân người.
- Tính thân nhiệt thực: Nhiệt độ hiển thị trên nhiệt kế cần cộng thêm 0,3-0,4°C. Ví dụ, nếu nhiệt kế ghi 38°C, thân nhiệt thực sự của bé khoảng 38,3-38,4°C.
- Xử trí theo mức độ sốt
- Nếu nhiệt độ dưới 38°C:
- Cởi bớt quần áo, cho trẻ mặc đồ thoáng mát.
- Không đắp chăn kín.
- Theo dõi nhiệt độ thường xuyên, cứ mỗi giờ đo lại một lần.
- Nếu nhiệt độ từ 38-38,5°C:
- Dùng phương pháp hạ sốt vật lý như lau người bằng khăn ấm.
- Tập trung lau ở các vị trí thoát nhiệt tốt như nách, bẹn.
- Tiếp tục lau đến khi nhiệt độ giảm xuống 37,5°C.
- Nếu nhiệt độ trên 38,5°C:
- Sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol, tuân thủ liều lượng theo cân nặng và hướng dẫn sử dụng.
- Nếu trẻ buồn nôn hoặc không uống được thuốc, có thể dùng thuốc đặt hậu môn.
- Các lưu ý quan trọng
- Cho trẻ uống nhiều nước, ưu tiên nước hoa quả để bù nước và tăng sức đề kháng.
- Không tự ý dùng thuốc nếu trẻ có biểu hiện dị ứng hoặc tiền sử bệnh lý như viêm gan vàng da do tắc mật. Trong trường hợp này, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.
- Ngoài ra, nếu trẻ có những dấu hiệu bất thường dưới đây, ba mẹ cần phải nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời:
- Trẻ ngủ li bì, khó đánh thức.
- Sốt cao liên tục trên 40°C dù đã dùng thuốc.
- Co giật, nôn, khó thở, tiêu chảy ra máu.
- Sốt kéo dài trên 3 ngày.
- Trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi bị sốt.
- Phòng ngừa sốt và các bệnh liên quan: Tiêm vắc-xin là phương pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh lý nguy hiểm. Đảm bảo lịch tiêm chủng đầy đủ để duy trì sức khỏe tốt nhất cho con.
Những điều không nên làm khi trẻ bị sốt cao liên tục
Khi trẻ sốt cao liên tục, cha mẹ thường lo lắng và tìm mọi cách để hạ sốt. Tuy nhiên, việc áp dụng sai phương pháp không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe của trẻ.
Dưới đây là những điều bạn cần tuyệt đối tránh khi chăm sóc trẻ bị sốt:
- Không tự ý sử dụng thuốc hạ sốt nếu trẻ có tiền sử dị ứng: Nếu trẻ từng bị dị ứng thuốc hoặc có cơ địa nhạy cảm, việc tự ý dùng thuốc tại nhà có thể dẫn đến các phản ứng nghiêm trọng, bao gồm phát ban, khó thở, hoặc sốc phản vệ.
- Tránh dùng thuốc khi trẻ có bệnh lý về gan: Trẻ mắc các vấn đề như viêm gan, vàng da, hoặc tắc mật cần được thăm khám bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, để tránh gây hại cho gan.
- Không cho trẻ dưới 6 tuổi dùng thuốc cảm cúm: Các loại thuốc cảm cúm thường chứa thành phần không phù hợp với trẻ nhỏ, dễ gây tác dụng phụ như buồn ngủ, nhịp tim nhanh hoặc ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
- Không dùng Aspirin để hạ sốt cho trẻ: Aspirin có thể gây ra hội chứng Reye – một bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến gan và não của trẻ.
- Không lau người trẻ bằng nước lạnh, nước đá: Nhiều phụ huynh cho rằng nước lạnh sẽ giúp trẻ hạ nhiệt nhanh chóng, nhưng điều này có thể gây co mạch, giữ nhiệt bên trong cơ thể và làm trẻ khó hạ sốt hơn.
- Không dùng cồn hay rượu để lau người: Sử dụng rượu hoặc cồn có thể làm trẻ bị kích ứng da và thậm chí gây ngộ độc qua đường hô hấp hoặc qua da.
- Tránh cho trẻ uống nước chanh khi sốt: Nước chanh có tính axit cao, dễ gây kích ứng dạ dày hoặc làm trẻ buồn nôn, đặc biệt khi trẻ đang sốt.
- Không sử dụng đồng thời thuốc uống và thuốc đặt hạ sốt: Việc kết hợp hai dạng thuốc này có thể dẫn đến quá liều, gây hại cho gan và các cơ quan khác.
- Không giật tóc hoặc vỗ mạnh vào người trẻ khi co giật: Khi trẻ bị co giật, cần giữ bình tĩnh, không hành động mạnh bạo. Đặt trẻ nằm nghiêng, thoáng khí và gọi cấp cứu ngay lập tức.
Các cách phòng tránh trẻ bị sốt cao liên tục
- Trẻ nhỏ rất dễ mắc các bệnh do virus hoặc vi khuẩn gây ra, đặc biệt trong điều kiện thời tiết thay đổi. Để giảm nguy cơ trẻ bị ốm sốt và bảo vệ sức khỏe cho bé, phụ huynh có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Đảm bảo tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch: Các loại vắc xin như phòng cúm, viêm màng não, sởi hay rubella đều đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ tăng cường khả năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm.
- Rửa tay cho bé bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn.
- Tắm rửa hàng ngày và thay quần áo sạch sẽ cho trẻ, đặc biệt sau khi chơi ngoài trời.
- Người lớn và trẻ nên che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi hắt hơi, ho để tránh phát tán vi khuẩn, virus vào không khí. Đồng thời, hạn chế tiếp xúc gần nếu đang có triệu chứng cảm cúm.
- Lựa chọn thực phẩm từ nguồn cung cấp uy tín, rõ ràng.
- Rửa sạch rau củ, trái cây và nấu chín kỹ thức ăn trước khi cho trẻ dùng.
- Một chế độ dinh dưỡng hợp lý với đầy đủ các nhóm chất (đạm, béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất) không chỉ cung cấp năng lượng cho trẻ mà còn giúp tăng cường sức đề kháng. Đừng quên bổ sung trái cây tươi và thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt để hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Cho trẻ tham gia các hoạt động vận động ngoài trời phù hợp với lứa tuổi để cải thiện sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc mỗi ngày cũng là yếu tố quan trọng giúp cơ thể phục hồi và phòng bệnh hiệu quả.
Những câu hỏi thường gặp
Có nên đắp khăn lạnh khi trẻ bị sốt cao không?
Không nên đắp khăn lạnh hoặc sử dụng nước đá để hạ sốt vì có thể gây co mạch, làm giảm khả năng thải nhiệt qua da. Thay vào đó, bạn nên dùng khăn ấm lau người cho trẻ, đặc biệt ở các vùng trán, nách và bẹn, để giúp cơ thể bé hạ nhiệt an toàn.
Làm sao để biết trẻ sốt cao do mọc răng hay do bệnh?
Sốt do mọc răng thường nhẹ (37.5°C – 38°C) và đi kèm với các dấu hiệu như chảy nước dãi, lợi sưng đỏ, hoặc bé cắn đồ chơi. Nếu sốt cao liên tục trên 38.5°C hoặc có kèm các triệu chứng như ho, tiêu chảy, phát ban, đó có thể là dấu hiệu của bệnh và cần được bác sĩ thăm khám.
Trẻ sốt cao vào ban đêm có nguy hiểm hơn ban ngày không?
Sốt cao vào ban đêm có thể làm phụ huynh lo lắng hơn do khó quan sát và xử lý kịp thời. Tuy nhiên, bản thân sốt không nguy hiểm hơn vào ban đêm. Điều quan trọng là theo dõi sát tình trạng của trẻ và đảm bảo xử lý đúng cách nếu trẻ có các dấu hiệu nghiêm trọng.
Nói tóm lại, trẻ sốt cao liên tục là tình trạng không nên xem nhẹ, đặc biệt khi sốt kéo dài và không đáp ứng với các biện pháp hạ sốt thông thường. Để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bé, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC) tự hào là địa chỉ đáng tin cậy dành cho các gia đình. Với đội ngũ bác sĩ nhi khoa giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại cùng quy trình thăm khám chuyên sâu, SIGC cam kết mang đến dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện và hiệu quả cho trẻ. Hãy liên hệ hotline hoặc truy cập website của SIGC để đặt lịch khám ngay hôm nay.
Hotline: (028) 38 213 456
Website: https://taimuihongsg.com
Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/
