Vị trí đau bụng giúp nhận biết bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
|
Đau bụng là một triệu chứng phổ biến, nhưng không phải lúc nào cũng đơn giản. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được thăm khám kịp thời.
Đau bụng là gì?
Đau bụng là triệu chứng phổ biến, liên quan đến các cơ quan trong khoang bụng như dạ dày, gan, túi mật, tụy, ruột non và đại tràng. Ngoài ra, đau bụng cũng có thể xuất phát từ các cơ quan lân cận như xương chậu, ngực hoặc lưng. Triệu chứng này thường xảy ra do viêm, căng giãn hoặc giảm lượng máu cung cấp cho các cơ quan.
Phần lớn các trường hợp đau bụng không nghiêm trọng và có thể tự cải thiện. Nếu đau bụng kèm sốt cao, buồn nôn, hoặc đau kéo dài, có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Lúc này, thăm khám bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm như siêu âm ổ bụng là cần thiết để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
Vị trí của cơn đau có thể giúp xác định nguyên nhân:
- Đau lan tỏa toàn bụng (không khu trú tại một vị trí cụ thể) có thể liên quan đến:
- Viêm ruột thừa.
- Bệnh Crohn.
- Chấn thương.
- Hội chứng ruột kích thích.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Bệnh cúm.
- Đau khu trú ở bụng dưới có thể liên quan đến:
- Viêm ruột thừa.
- Tắc nghẽn ruột.
- Mang thai ngoài tử cung.
- Đối với nữ giới, đau vùng bụng dưới có thể do:
- Đau bụng kinh.
- U nang buồng trứng.
- Sẩy thai.
- U xơ tử cung.
- Lạc nội mạc tử cung.
- Bệnh viêm vùng chậu.
- Mang thai ngoài tử cung.
- Đau bụng trên có thể do:
- Sỏi mật.
- Đau tim.
- Viêm gan A.
- Viêm phổi.
- Đau ở giữa bụng có thể liên quan đến:
- Viêm ruột thừa.
- Viêm dạ dày ruột.
- Chấn thương.
- Urê huyết.
- Đau bụng dưới bên trái có thể do:
- Bệnh Crohn.
- Ung thư.
- Nhiễm trùng thận.
- U nang buồng trứng.
- Lách to.
- Táo bón, phân cứng không thể đào thải.
- Nguyên nhân đau bụng dưới bên phải có thể bao gồm:
- Viêm ruột thừa.
- Thoát vị.
- Nhiễm trùng thận.
- Ung thư.
- Đau bụng trên bên phải có thể do:
- Viêm phổi.
- Viêm ruột thừa.
Những nguyên nhân gây đau bụng
Tùy vào vị trí và mức độ cơn đau, nguyên nhân gây đau bụng có thể rất đa dạng. Đau bụng có thể do các vấn đề như đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, viêm ruột mãn tính hoặc ung thư. Các thực phẩm nhiễm khuẩn hoặc không phù hợp với cơ thể cũng có thể gây đau bụng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Đầy bụng, khó tiêu
- Hội chứng ruột kích thích
- Ngộ độc thực phẩm
- Dị ứng thực phẩm
- Rối loạn tiêu hóa
- Viêm vùng chậu
- Sỏi mật
- Viêm tụy
- Viêm túi mật
- Lạc nội mạc tử cung
- Thoát vị
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Trào ngược dạ dày thực quản
- Viêm ruột thừa
- Bệnh ung thư
- Bệnh Crohn
- Không dung nạp lactose
- Đau bụng kinh
Triệu chứng gây ra đau bụng
Đau bụng là triệu chứng thường gặp và thường có thể điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, khi đau bụng đi kèm với những dấu hiệu sau, mọi người cần đặc biệt lưu ý và tìm đến bác sĩ:
- Không thể đi đại tiện, kèm theo nôn mửa
- Đi tiểu buốt hoặc tiểu nhiều lần
- Đau khi chạm vào bụng
- Cơn đau kéo dài trong vài giờ
- Khó thở
- Đau vùng ngực
- Đại tiện có máu hoặc phân màu đen
- Cơn đau bụng xảy ra đột ngột và dữ dội
- Nôn ra máu
- Đau bụng trong thời gian mang thai
- Sốt
- Cảm giác nóng ở bụng
Các đối tượng dễ bị đau bụng
Đau bụng có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, không phân biệt giới tính hay độ tuổi. Tuy nhiên, bệnh thường gặp ở những đối tượng có nguy cơ cao, chẳng hạn như:
- Thường xuyên tiêu thụ quá nhiều rượu bia
- Hút thuốc lá
- Ăn thực phẩm nhanh, không đảm bảo vệ sinh
- Tiêu thụ quá nhiều chất béo
- Ăn phải thực phẩm bị nhiễm độc
- Không uống đủ nước hàng ngày
- Người cao tuổi hoặc trẻ em.
Chẩn đoán đau bụng như thế nào?
Tiền sử bệnh
Khi chẩn đoán đau bụng, việc khai thác tiền sử bệnh giúp xác định nguyên nhân gây đau bụng, bao gồm:
- Vị trí đau (đau cục bộ hay lan tỏa, đau ở vùng bụng trái/phải,…).
- Cường độ đau (đau âm ỉ, đau nhẹ hay đau quặn,…).
- Thời gian kéo dài của cơn đau (đau dai dẳng hay thoáng qua).
- Tần suất và thời gian tái phát của các cơn đau (các cơn đau có thường xuyên tái phát hay không…).
- Các yếu tố làm tăng cường triệu chứng đau bụng bao gồm thói quen ăn uống không đúng giờ. Ngoài ra, tiền sử dị ứng với lactose (không dung nạp lactose) cũng có thể là một nguyên nhân.
- Các triệu chứng đi kèm như trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày, phân đen, phân có nhầy máu, v.v.
Khám thực thể
Đánh giá các dấu hiệu như sốt, nhịp tim nhanh, vàng da, phát ban và phù ngoại vi.
- Khám bụng giúp xác định vùng đau và dấu hiệu viêm phúc mạc, như phản ứng thành bụng, co cứng cơ và cảm ứng phúc mạc. Đồng thời, cần kiểm tra sự phì đại của các cơ quan.
- Khám trực tràng và vùng chậu (ở phụ nữ) để xác định vị trí đau, khối bất thường và sự có mặt của máu trong phân.
Các dấu hiệu cần đặc biệt chú ý gồm:
- Sốt.
- Chán ăn và giảm cân.
- Máu trong phân hoặc nước tiểu.
- Vàng da.
- Phù.
- Khối u vùng bụng hoặc sự tăng kích thước của cơ quan.
Xét nghiệm/chẩn đoán hình ảnh
- Tổng phân tích nước tiểu.
- Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi.
- Xét nghiệm chức năng gan.
- Tốc độ máu lắng.
- Siêu âm cho phụ nữ trên 50 tuổi để phát hiện ung thư buồng trứng.
- Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng và khung chậu với thuốc cản quang.
- Nội soi dạ dày.
- Nội soi đại tràng.
- Chụp X-quang ruột non.
- Xét nghiệm phân.
Cách điều trị đau bụng hiệu quả
Bác sĩ sẽ chọn phương pháp điều trị phù hợp, như thuốc viêm, loét dạ dày – tá tràng hoặc kháng sinh. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định điều chỉnh chế độ ăn uống và lựa chọn thực phẩm hợp lý. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để điều trị các bệnh như viêm ruột thừa, sỏi thận, hoặc sỏi mật.
Nếu cơn đau bụng liên quan đến vấn đề tiêu hóa, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc. Các loại thuốc giúp tiêu diệt vi khuẩn trong đường ruột và giảm triệu chứng tiêu chảy, thuốc có chứa chất giúp cầm tiêu chảy khi nguyên nhân chưa rõ, hoặc dung dịch như Oresol giúp bổ sung nước và điện giải khi bị tiêu chảy.
Ngoài ra, có các nhóm thuốc hỗ trợ khi bị buồn nôn, khó tiêu, trào ngược dạ dày, đầy bụng, ợ hơi, táo bón. Cũng có thuốc giúp giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy bụng kèm theo ợ chua do thừa axit dạ dày. Còn có những loại thuốc trị nôn hoặc buồn nôn, chống trào ngược dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa.
Ngoài thuốc, người bệnh nên cho hệ tiêu hóa nghỉ ngơi và ăn các món nhẹ, dễ tiêu như cháo, súp, chuối hoặc bánh quy giòn. Ngoài ra, nên uống nhiều nước và dùng khăn ấm hoặc túi chườm nhiệt lên bụng để giảm cơn đau.
Massage nhẹ nhàng vùng bụng cũng giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm đau. Ngoài ra, uống trà gừng, cam thảo hoặc bạc hà có thể giúp giảm đầy hơi, khó tiêu, và thư giãn cơ ruột.
Chế độ sinh hoạt và cách phòng tránh bị đau bụng
Chế độ sinh hoạt:
- Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ trong quá trình điều trị.
- Duy trì lối sống lành mạnh, giảm thiểu căng thẳng.
- Liên hệ ngay với bác sĩ nếu cơ thể có bất kỳ thay đổi nào trong quá trình điều trị.
- Thăm khám định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn biến của bệnh và để bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp nếu bệnh không có dấu hiệu cải thiện.
- Bệnh nhân cần giữ tinh thần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình điều trị. Hãy trò chuyện với người thân, nuôi thú cưng, đọc sách hoặc làm những việc giúp bạn thư giãn.
Chế độ dinh dưỡng:
- Uống đủ nước trong ngày.
- Ăn nhiều bữa ăn nhỏ, chia đều trong ngày.
- Tập thể dục đều đặn để duy trì sức khỏe.
- Hạn chế thực phẩm gây sinh khí (gas).
- Duy trì chế độ ăn cân đối, giàu chất xơ, bổ sung nhiều trái cây và rau quả.
Phương pháp phòng ngừa đau bụng hiệu quả:
Để ngăn ngừa bệnh một cách hiệu quả, bạn có thể tham khảo những lời khuyên sau:
- Nếu đau bụng dữ dội sau bữa ăn, thuốc kháng axit có thể giúp giảm triệu chứng, đặc biệt khi bị ợ chua hoặc khó tiêu. Tránh ăn cam quýt, thực phẩm chứa nhiều chất béo, đồ chiên xào, sản phẩm từ cà chua, caffeine, rượu và nước uống có ga.
- Nếu bị nôn, hãy đợi ít nhất 6 giờ trước khi ăn lại và chỉ ăn một lượng nhỏ thức ăn.
- Nếu bạn bị dị ứng với lactose, tránh các sản phẩm từ sữa hoặc thực phẩm chứa lactose.
Chứng đau bụng có gây nguy hiểm không?
Đau bụng là một triệu chứng phổ biến, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Mặc dù đa số đau bụng là phản ứng nhẹ, nhưng đôi khi lại cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng. Những trường hợp này đòi hỏi phải được xử lý kịp thời.
Những câu hỏi thường gặp
Đau bụng khi đói là dấu hiệu của bệnh gì?
Đau vùng bụng khi đói thường là dấu hiệu của viêm loét dạ dày tá tràng hoặc tăng tiết axit. Nếu cơn đau lặp lại thường xuyên, bạn nên gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Làm sao phân biệt đau bụng do tiêu hóa và do bệnh lý nghiêm trọng?
Đau vùng bụng do tiêu hóa thường xuất hiện sau khi ăn uống, kèm theo đầy bụng, chướng hơi hoặc tiêu chảy. Đau vùng bụng do bệnh lý nghiêm trọng thường kéo dài, dữ dội và kèm theo sốt, nôn máu hoặc sụt cân bất thường.
Đau bụng dưới ở nữ giới có thể là dấu hiệu của bệnh gì?
Đau bụng dưới ở nữ có thể do đau bụng kinh, viêm vùng chậu hoặc u nang buồng trứng. Đây có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung hoặc lạc nội mạc tử cung, cần chẩn đoán chính xác.
Đau bụng là dấu hiệu phổ biến, thường xuất hiện ở vùng bụng dưới hoặc quanh khu vực bụng. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, và nếu cơn đau kéo dài, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Hệ thống Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Sài Gòn (SIGC) tự hào sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa – Gan mật giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao. Theo cùng với sự hỗ trợ của các thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu khám chữa bệnh của khách hàng.
Hotline: (028) 38 213 456
Website: https://taimuihongsg.com
Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/
