Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em theo từng giai đoạn ba mẹ cần biết

Triệu chứng nhận biết trẻ bị sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết ở trẻ em là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể xuất hiện với nhiều biểu hiện khác nhau và diễn biến phức tạp. Thông thường, bệnh khởi phát bất ngờ và nhanh chóng chuyển từ giai đoạn nhẹ sang nặng.

Quá trình diễn tiến của sốt xuất huyết được chia thành ba giai đoạn chính: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Việc nắm rõ triệu chứng và từng giai đoạn của bệnh là vô cùng quan trọng để cha mẹ có thể kịp thời nhận biết và xử lý, từ đó giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Giai đoạn sốt

Trong giai đoạn đầu, các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em thường bắt đầu với sốt cao đột ngột và kéo dài. Trẻ nhỏ thường quấy khóc, bứt rứt, còn các bé lớn hơn có thể than phiền về đau đầu, cảm giác chán ăn, buồn nôn và có thể xuất hiện các dấu hiệu sung huyết da như chấm xuất huyết dưới da. Ngoài ra, trẻ còn có thể đau nhức cơ khớp, đau hốc mắt, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.

Trong giai đoạn sốt của bệnh, kết quả xét nghiệm máu thường không thể hiện rõ ràng. Hematocrit (dung tích hồng cầu) thường ở mức bình thường, tuy nhiên, số lượng tiểu cầu có thể bình thường hoặc giảm dần. Trong khi đó, số lượng bạch cầu thường giảm.

Giai đoạn nguy hiểm

Sau giai đoạn sốt, trẻ sẽ chuyển sang giai đoạn nguy hiểm của sốt xuất huyết, thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Trong giai đoạn này, trẻ có thể vẫn còn sốt hoặc đã giảm nhiệt độ (37.5-38°C), trẻ xuất hiện tình trạng thoát huyết tương. Khi huyết tương thoát ra khỏi mạch máu sẽ khiến bụng trẻ bị chướng to, tình trạng này thường kéo dài 24 – 48 giờ. Nếu không được kiểm soát tốt có thể gây ra nguy cơ tử vong cao.

Khi khám, biểu hiện sốt xuất huyết ở trẻ khi ở giai đoạn nguy hiểm sẽ là bị tràn dịch ở màng phổi, màng bụng, gan to và phù nề mí mắt. Trong trường hợp thoát huyết tương nặng, trẻ có thể bị sốc với các triệu chứng như: vật vã, bứt rứt, lờ đờ, tay chân lạnh, da ẩm, mạch nhanh, nhỏ, lượng nước tiểu giảm, huyết áp kẹt (khoảng cách giữa huyết áp tối đa và tối thiểu dưới 20mmHg) hoặc trẻ có thể bị tụt huyết áp nghiêm trọng. 

Trẻ còn có thể có các triệu chứng đặc biệt khác như xuất huyết dưới da, với các vết bầm tím và chấm xuất huyết xuất hiện rải rác ở hai cẳng chân, cánh tay, vùng bụng, đùi, và mạng sườn. Bên cạnh đó, trẻ có thể bị xuất huyết niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, và trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể tiểu ra máu. 

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải trường hợp nào cũng xuất hiện các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em rõ ràng. Vì vậy, ngay cả khi không có dấu hiệu xuất huyết, bệnh vẫn có thể đã bước vào giai đoạn nguy hiểm và có thể gây tử vong. Một trong các biến chứng nguy hiểm nhất là trẻ bị sốc với ba tình trạng suy giảm: giảm thân nhiệt, giảm huyết áp và giảm tri giác. 

Trong giai đoạn nguy hiểm này, kết quả xét nghiệm máu thường cho thấy tiểu cầu giảm mạnh, chỉ còn dưới 100.000/mm3. Nếu tình trạng bệnh diễn biến nặng, trẻ có thể gặp rối loạn đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu nặng và gây ra tình trạng nguy kịch. 

Giai đoạn phục hồi

Sau khoảng thời gian từ 48 đến 72 giờ kể từ khi kết thúc giai đoạn nguy hiểm, trẻ sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi. Trong giai đoạn này, trẻ sẽ hết sốt và có dấu hiệu cải thiện rõ rệt về sức khỏe. Trẻ thường sẽ cảm thấy thèm ăn hơn, huyết áp sẽ ổn định hơn và số lần tiểu tiện sẽ tăng lên đáng kể. 

Khi xét nghiệm máu sẽ thấy số lượng bạch cầu tăng lên nhanh chóng, số lượng tiểu cầu cũng dần trở về mức bình thường nhưng sẽ chậm hơn bạch cầu.

Các nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết ở trẻ

Nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em chính là do virus dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi cái thuộc chi Aedes. Ở người, virus này đóng vai trò là ổ chứa chính, tạo cơ hội cho muỗi truyền bệnh. 

Muỗi Aedes aegypti là sinh vật mang mầm bệnh chính lây truyền bệnh, chúng hoạt động chủ yếu vào ban ngày. Chỉ có muỗi cái mới có khả năng đốt người và lây truyền virus. Khi muỗi cái Aedes hút máu từ người mắc bệnh, virus sẽ trải qua thời gian ủ bệnh từ 8 đến 11 ngày trong cơ thể muỗi. Trong giai đoạn này, muỗi có nguy cơ cao truyền virus cho người khác. Khi virus vào cơ thể người, nó sẽ tuần hoàn trong máu từ 2 đến 7 ngày. Nếu muỗi Aedes tiếp tục hút máu trong thời gian này, virus sẽ được truyền sang muỗi.

Muỗi Aedes có thể truyền virus từ những người đã có triệu chứng lẫn những người không có triệu chứng nhưng vẫn mang virus sang người khỏe mạnh. Do đó, trẻ em sống trong môi trường có sự xuất hiện của muỗi và có người mắc bệnh sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh nếu không áp dụng các biện pháp phòng ngừa thích hợp.

Virus Dengue gây ra sốt xuất huyết có bốn chủng huyết thanh chính: DEN-1, DEN-2, DEN-3, và DEN-4. Trẻ em có thể nhiễm một trong bốn chủng này và sẽ phát triển miễn dịch trọn đời với chủng đó. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc trẻ có thể mắc sốt xuất huyết tới bốn lần trong suốt cuộc đời.

Hướng dẫn chăm sóc và điều trị trẻ bị sốt xuất huyết tại nhà

Khi phát hiện các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác. Thường thì phần lớn trẻ mắc sốt xuất huyết có thể điều trị tại nhà dưới sự giám sát của bác sĩ (điều trị ngoại trú), đồng thời cần tuân thủ lịch tái khám đầy đủ để theo dõi diễn biến bệnh. Việc thực hiện đúng các chỉ dẫn của bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo quá trình điều trị hiệu quả. Cụ thể như sau:

• Khi trẻ bị sốt cao trên 39°C, cha mẹ cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol theo đúng liều lượng, nới lỏng quần áo và lau mát cơ thể. Lưu ý không dùng các loại thuốc như aspirin hoặc ibuprofen, vì có thể gây ra tình trạng xuất huyết hoặc toan máu;
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, bao gồm nước lọc, oresol (nước điện giải), nước trái cây tươi như nước dừa, cam, chanh, cháo loãng pha với muối,… để cung cấp thêm chất điện giải cho cơ thể;
• Chế độ ăn uống nên được chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, sử dụng thức ăn lỏng, dễ tiêu và đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Tránh sử dụng thực phẩm và nước uống có màu tối để không nhầm lẫn với triệu chứng xuất huyết tiêu hóa;
• Trẻ cần được nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế hoạt động mạnh trong giai đoạn bị bệnh.

• Nếu biểu hiện sốt xuất huyết ở trẻ là sốt cao và xảy ra co giật từ hai lần trở lên, rất có thể bé đang trải qua tình trạng sốt cao co giật đơn thuần. Thông thường, cơn co giật kéo dài từ 1-2 phút và sau đó tự hết. Trường hợp này thường gặp ở những bé không có tiền sử về các bệnh liên quan đến chấn thương não, viêm màng não hoặc các vấn đề về thần kinh như động kinh. Trong tình huống này, bố mẹ cần bình tĩnh xử lý bằng cách nhanh chóng đặt bé nằm nghiêng về một bên để tránh nguy cơ sặc nếu bé nằm ngửa. Bố mẹ nên cho bé uống thuốc hạ sốt hoặc đặt thuốc hạ sốt dạng viên nếu cần. Đồng thời, hãy theo dõi thời gian bé bị co giật bằng cách nhìn đồng hồ.
• Nếu trẻ nôn ói quá nhiều, không uống được nước, hoặc có biểu hiện mệt mỏi, lơ mơ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý theo dõi các dấu hiệu cảnh báo như:

• Trẻ vật vã, mệt mỏi bất thường;
• Đau bụng ngày càng nặng;
• Da xung huyết, tay chân lạnh;
• Nôn mửa liên tục hoặc xuất huyết tiêu hóa đột ngột.

Trong những trường hợp này, việc đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức là cực kỳ quan trọng để đảm bảo điều trị kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết.

Khoa Nhi tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC) tự hào là địa chỉ tin cậy dành cho các bậc phụ huynh trong việc thăm khám, phát hiện những triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em để điều trị kịp thời nói riêng và các bệnh lý phổ biến ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ nói chung. 

• Các bệnh như sốt siêu vi, sốt do vi khuẩn, viêm tai giữa, hay viêm phổi thường gặp ở trẻ sẽ có những phác đồ điều trị phù hợp. 
• Với hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, không gian phòng khám được vô trùng, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo. 
• Đặc biệt, đội ngũ bác sĩ tại SIGC không chỉ có chuyên môn sâu rộng mà còn luôn tận tâm, chu đáo với các bệnh nhi, giúp cha mẹ yên tâm hơn trong quá trình điều trị.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ khám bệnh cho bé uy tín và an toàn, hãy đến với SIGC để được trải nghiệm dịch vụ chăm sóc tốt nhất, nơi mang lại sự an tâm và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ.

Phòng chống bệnh sốt xuất huyết ở trẻ tại nhà

Hiện nay, vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết đã được phát triển, nhưng hiệu quả của nó vẫn chưa đạt yêu cầu cao, do đó chưa thể áp dụng rộng rãi trong cộng đồng. Chính vì vậy, biện pháp phòng ngừa tốt nhất hiện tại là diệt trừ môi trường sống và ngăn chặn sự sinh sản của muỗi.

Để bảo vệ sức khỏe của con yêu và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, cha mẹ nên thực hiện các biện pháp sau:

Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi và tiêu diệt lăng quăng/bọ gậy:

• Đậy kín các vật dụng chứa nước để muỗi không có cơ hội vào đẻ trứng.
• Thả cá vào các bể chứa nước lớn như bể, giếng, chum, vại… Các loại cá thích hợp là cá bảy màu, cá rô phi, cá chép, hoặc cá lê Argentina, vì chúng có khả năng ăn lăng quăng/bọ gậy.
• Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ chứa nước cỡ vừa và nhỏ, chẳng hạn như lu, khạp… mỗi tuần một lần.
• Thu gom và loại bỏ các vật dụng không dùng đến hoặc phế liệu trong và xung quanh nhà như chai lọ, ống bơ, mảnh vỡ của chai lọ, lốp xe, vỏ xe cũ, vỏ dừa, gốc tre… để tránh nước đọng, là nơi lý tưởng cho muỗi sinh sản.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ, lật úp các vật dụng chứa nước khi không sử dụng.
• Thêm muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn hoặc các vật dụng chứa nước nhỏ khác để ngăn chặn lăng quăng phát triển. Đừng quên thay nước bình hoa thường xuyên.

Biện pháp phòng chống muỗi đốt cho trẻ nhỏ:

• Cho trẻ mặc quần áo dài tay, che kín cơ thể.
• Đảm bảo trẻ ngủ trong màn hoặc rèm kín, ngay cả ban ngày khi muỗi hoạt động.
• Sử dụng các biện pháp bảo vệ như bình xịt muỗi, nhang diệt muỗi, kem xua muỗi hoặc vợt điện để diệt muỗi.

Việc phòng tránh muỗi đốt không chỉ giúp bảo vệ con yêu khỏi bệnh sốt xuất huyết mà còn ngăn chặn nhiều căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác do muỗi gây ra. Luôn giữ không gian sống sạch sẽ, thoáng mát để tạo môi trường an toàn cho trẻ.

FAQ

Sốt xuất huyết có để lại di chứng lâu dài không?

Trong phần lớn trường hợp, trẻ hồi phục hoàn toàn sau khi mắc sốt xuất huyết và không gặp các biến chứng lâu dài. Tuy nhiên, nếu bệnh diễn biến nặng hoặc không được điều trị kịp thời, có thể gây tổn thương cho gan, tim hoặc hệ tuần hoàn.

Có thể nhận biết sốt xuất huyết qua các xét nghiệm nào?

Để chẩn đoán chính xác sốt xuất huyết, bác sĩ thường chỉ định các xét nghiệm máu như xét nghiệm NS1 antigen, xét nghiệm kháng thể IgM/IgG, và xét nghiệm công thức máu nhằm kiểm tra mức độ giảm của tiểu cầu và sự thay đổi trong số lượng hồng cầu, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Nếu trẻ mắc sốt xuất huyết, có cần cách ly không?

Trẻ mắc sốt xuất huyết không cần phải cách ly vì bệnh này không lây truyền trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên, cần tránh để muỗi đốt trẻ khác để giảm nguy cơ lây lan virus qua muỗi.

Sốt xuất huyết ở trẻ em là một mối quan ngại lớn đối với các gia đình, đặc biệt khi bệnh có dấu hiệu tăng cao trong thời gian gần đây. Để bảo vệ bé yêu và các thành viên trong gia đình khỏi nguy cơ nhiễm bệnh, bố mẹ nên chú trọng vào việc diệt muỗi và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em, việc đưa trẻ đến khám tại Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC), đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ ba mẹ trong việc phát hiện, điều trị sớm các triệu chứng của sốt xuất huyết ở trẻ em.

Hotline: (028) 38 213 456

Website: https://taimuihongsg.com

Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Niềng răng trẻ em có những phương pháp nào? Lúc nào nên niềng cho trẻ?

Niềng răng trong suốt là gì? Ưu, nhược điểm và quy trình niềng răng

Sốt virus ở trẻ em: Dấu hiệu, cách chăm sóc và điều trị hiệu quả

Niềng răng móm có thật sự mang lại hiệu quả? Thời gian niềng bao lâu?