Dấu hiệu sưng bạch huyết là gì? Nguyên nhân và cách điều trị ra sao?

Nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết

Nhiễm trùng tai

Nếu hạch bạch huyết sưng lên ở cổ, rất có thể người bệnh đã bị nhiễm trùng tai. Nhiễm trùng tai thường là do viêm ở vùng mũi họng, đặc biệt là các bệnh lý về đường hô hấp trên.

Nhiễm virus

Virus là nguyên nhân phổ biến gây ra vấn đề sưng bạch huyết. Hệ miễn dịch của cơ thể nhạy cảm với sự tấn công của virus nên thường hạch bạch huyết sẽ phản ứng ngay khu vực nhiễm virus. Một số virus thường gặp gây nên sưng hạch lympho như:

• Virus gây ra bệnh thủy đậu và bệnh Zona: Varicella-zoster
• Virus Rubella gây bệnh sởi
• virus HIV gây bệnh AIDS. Ngoài sưng hạch thì người bệnh còn bị suy nhược cơ thể, đau cơ, nhức đầu …
• Virus Herpes loại 1 & 2 gây ra mụn rộp miệng, mụn rộp sinh dục, viêm não, viêm màng não
• Virus gây bệnh cúm cũng có khả năng gây sưng hạch bạch huyết.

Nhiễm khuẩn

Một vài vi khuẩn gây ra các triệu chứng sưng hạch lympho, ví dụ như:

• Vi khuẩn gây ra viêm họng, viêm amidan: Streptococcus
• Vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm do độc tố tụ cầu: Staphylococcus
• Vi khuẩn gây bệnh lao: Mycobacterium tuberculosis
• Vi khuẩn gây tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn: Epstein-Barr (EBV). Vì bệnh lây qua đường nước bọt nên còn được gọi là “bệnh của những nụ hôn”.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây sưng hạch ở cổ là nhiễm trùng đường hô hấp trên. Bệnh nhiễm trùng này có thể mất từ ​​10 đến 14 ngày để khỏi hoàn toàn.

Nhiễm trùng răng

Khi bị nhiễm trùng nướu và răng có thể làm hạch bạch huyết vùng hàm, cổ sưng lên. Nhiễm trùng răng không được điều trị cẩn thận có thể gây ra áp xe răng, gây nguy hiểm cho người bệnh.

Nhiễm trùng da

Một số bệnh nhiễm trùng da là yếu tố gây ra sưng bạch huyết. Một số bệnh lý tiêu biểu như:

• Chàm, Eczema, nhất là ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh.
• Viêm da tiếp xúc do tiếp xúc với chất kích ứng hoặc dị nguyên.
• Áp xe da do nhiễm vi khuẩn.
• Nhiễm chấy rận trên phần da phía đầu

Đau họng

Đau họng là bệnh thường gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh này và nếu là đau họng do nhiễm virus, vi khuẩn gây viêm nhiễm vùng hầu họng thì hạch bạch huyết ở cổ và ở hàm có thể sẽ sưng lên.

Ung thư

Khi trong cơ thể người bệnh xuất hiện tế bào ung thư, hạch lympho phát hiện điều bất thường ở khu vực này và làm cho hạch này sưng lên. Một số loại ung thư có thể gây sưng hạch bạch huyết gồm:

• Ung thư da
• Ung thư vú
• Ung thư bạch cầu
• Ung thư phổi
• Ung thư dạ dày

Khi có dấu hiệu sưng hạch, bệnh nhân cần đi thăm khám và sinh thiết sớm nhằm phát hiện ung thư ngay giai đoạn đầu, từ đó tăng khả năng chữa khỏi.

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: bệnh giang mai, bệnh lậu và chlamydia (bệnh STDs) có thể gây ra chứng sưng bạch huyết, đặc biệt ở vùng bẹn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc sưng bạch huyết

Các yếu tố tăng nguy cơ mắc sưng hạch lympho như:

• Người lớn tuổi: trên 65 tuổi
• Bị HIV/AIDS, lúc này hệ miễn dịch bị suy giảm nên hạch bạch huyết sẽ nhạy cảm với yếu tố bên ngoài tác động vào cơ thể hơn.
• Nghiện bia, rượu
• Đái tháo đường
• Có nhiều bạn tình nên có nguy cơ bị nhiễm các bệnh STDs cao
• Có bệnh tự miễn làm rối loạn hệ miễn dịch cũng khiến hạch bạch huyết dễ phản ứng và gây sưng.

Chẩn đoán sưng hạch bạch huyết

Khai thác bệnh sử và tìm hiểu tiền sử

• Khai thác bệnh sử: sưng bạch huyết từ lúc nào, các dấu hiệu, triệu chứng và kiểm tra các hạch lympho bằng tay.
• Tìm hiểu tiền sử: trong gia đình có ai bị ung thư hay không.

Cận lâm sàng

• Xét nghiệm máu nhằm tìm ra một số rối loạn trong máu, bao gồm cả nhiễm trùng để khoanh vùng các bệnh từ hiện tượng sưng hạch lympho.
• Chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) ở khu vực gần chỗ sưng hạch để tìm ra  các ổ nhiễm trùng hoặc tìm thấy các khối u (bao gồm cả u ác tính lẫn u lành tính).
• Sinh thiết hạch. Nếu trong quá trình thăm khám, bác sĩ nghi ngờ sự xuất hiện của các tế bào ung thư, việc sinh thiết khu vực hạch bạch huyết đang bị sưng sẽ giúp phát hiện ra dấu hiệu u ác tính .

Điều trị sưng bạch huyết

Điều trị sưng bạch huyết bằng cách chữa các nguyên nhân gây ra chứng này:

• Nhiễm trùng. Nếu nhiễm trùng do vi khuẩn, virus thì sử dụng kháng sinh. Tùy theo loại nhiễm trùng mà bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng các loại kháng sinh khác nhau.
• Rối loạn, suy giảm miễn dịch:khi sưng bạch huyết là do HIV, Lupus hay viêm khớp dạng thấp thì việc điều trị sẽ khá khó khăn vì triệt tiêu hoặc kìm hãm các bệnh lý này khá khó khăn.
• Ung thư: Sưng hạch lympho từ các bệnh ung thư thì cần điều trị theo liệu trình của bác sĩ, trong một số trường hợp cần thiết phải sử dụng cả phẫu thuật, hóa trị, xạ trị.
• Ngoài ra, để giảm các triệu chứng của sưng bạch huyết, người bệnh có thể:
  • Áp ấm: đặt một khăn nước ấm hoặc gạc vào khu vực sưng
  • Súc miệng bằng nước muối: được sử dụng khi vùng sưng hạch ở cổ, tai, hàm. Hòa nước muối nhạt và súc miệng 10 – 20 giây, ngày súc 3 – 5 lần
  • Ăn ngủ đúng giờ giấc

Cách ngăn ngừa sưng hạch bạch huyết

• Ăn uống đủ chất, bổ sung nhiều rau xanh trong chế độ ăn.
• Tập thể dục, thể thao thường xuyên
• Hạn chế sử dụng chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia.
• Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh để đầu óc căng thẳng
• Tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ tiềm ẩn cũng như dấu hiệu ung thư từ giai đoạn sớm.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Khi sưng bạch huyết có dấu hiệu bất thường, bao gồm:

• Có kích thước lớn hơn 1,3 cm.
• Sờ hạch bị cứng
• Phần da khu vực sưng hạch bị kích ứng nên đỏ và nóng.
• Sưng hạch lympho kéo dài, không mất đi sau vài tuần, dù đã can thiệp bằng thuốc.

Ngoài ra, khi sưng hạch bạch huyết kèm theo các triệu chứng dưới đây, người bệnh cũng nên đi thăm khám tại các cơ sở y tế:

• Khó thở.
• Khó nuốt.
• Đổ mồ hôi liên tục, đặc biệt là ở ban đêm.
• Sốt liên tục.
• Sút cân mà không rõ lý do.

>>> Xem thêm về sưng hạch bạch huyết qua video dưới đây