U lành tính Thanh quản

U lành tính Thanh quản

TS.BS.CKII. HOÀNG LƯƠNG

Phó Tổng Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn

Thanh quản là cửa ngõ của đường thở, đường ăn, là nơi tiếp xúc với môi trường bên ngoài, là nơi trung gian giữa đường hô hấp trên và dưới nên dễ viêm nhiễm và thường hay bị một số bệnh u lành tính thanh quản như: Polype dây thanh, nang dây thanh, Papillome thanh quản, u hạt…

Chúng tôi xin giới thiệu một số bệnh lý u lành tính thương gặp ở thanh quản:

PAPILLOMA THANH QUẢN (U lành tính thanh quản)

Papilloma – HPV là gì?

• Papilloma là tình trạng tổn thương thanh quản có dạng nhiều u nhú nhỏ ở thanh quản. Bệnh gây ra bởi virus HPV (Human Papilloma Virus), thường hay gây bệnh ở cổ tử cung, âm đạo. Virus Papilloma có thể đã lan truyền từ người này qua người khác do những tiếp xúc trực tiếp như trẻ sinh ra nuốt phải nước ối có chưa HPV từ mẹ, hay sex bằng miệng).
• Bệnh này ở trẻ em chiếm đa số.
• Papilloma thường hay tái phát nếu như cắt bằng kéo, máy máy bào mô dù trước đó tổn thương được lấy đi gần như hoàn tòan.

Bệnh học:

Papilloma có dạng khối với nhiều mụn nhỏ li ti, bề mặt trông giống như trái dâu tằm, tạo thành các nhú, gai.

A. Papilloma che kín gần kín thanh môn – B. Papilloma dây thanh hai bên.

Biểu hiện lâm sàng (Triệu chứng)

• Khàn tiếng.
• Khó thở thanh quản ngày càng tăng, nếu không được điều trị sẽ gây tắc đường thở, người bệnh có thể tử vong.
• Nhiều trẻ bị Papilloma thanh quản phải phẫu thuật cắt Papilloma từ khi nhỏ đến 15 tuổi vài chục lần, cứ 2 đến 3 tháng lại cắt một lần, đây là một nỗi kinh hoàng của cha mẹ và các cháu.
• Ở một số trường hợp papilloma có thể lan rộng ra khỏi thanh quản đến lỗ mở khí quản, phế quản, phổi.

Điều trị Papilloma – U lành tính thanh quản như thế nào?

• Hiện nay chưa có phương pháp điều trị nào là đáng tin cậy cho papilloma.
• Cắt bỏ papilloma là phương pháp điều trị chính giúp kiểm soát sự lan rộng của papilloma. Nên nhớ rằng sự tái phát trở lại của papilloma là quy luật thông thường cho dù trước đó việc cắt papilloma được gọi là triệt để.
• Tại bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn từ 2007 chúng tôi đã tiến hành phẫu thuật cắt papilloma thanh quản cho người bệnh bằng sóng Radio cao tần, kết quả rất khả quan, nhiều trường hợp không còn bị papilloma tái phát, đóng được lỗ mở khí quản phải đeo hàng chục năm, thở thông qua đường mũi. Hiện nay chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu, nhằm đưa ra phương pháp điều trị tối ưu.     

NANG DÂY THANH

• Nang dây thanh thường do tình trang tắc các tuyến nhày niêm mạc dây thanh tạo thành các nang chứa dịch nhày, đôi khi nhiễm khuẩn có mủ.
• Nguyên nhân thường do sử dụng dây thanh quá mức khi la hét hay hát.

Hình ảnh nang nhày dưới niêm mạc dây thanh trái.

Biểu hiện lâm sàng:

• Khàn tiếng là triệu chứng gây khó chịu cho người bệnh.
• Khó thở khi nang phát triển lớn.

Chẩn đoán:

• Nội soi thanh quản.
• Nội soi hoạt nghiệm dây thanh * giúp chẩn đoán chính xác sự rung động của sóng niêm mạc dây thanh và phát hiện sự rối loạn giọng.

Điều trị:

Phẫu thuật bóc nang dây thanh là giải pháp tối ưu điều trị. Dựa vào kết quả nội soi hoạt nghiệm dây thanh, Bác sĩ sẽ dùng dụng cụ vi phẫu bóc tách niêm mạc lấy bỏ toàn bộ u nang, sau đó phủ trở lại niêm mạc dây thanh, nhờ vậy tiếng nói trong trở lại, hát cao hơn, hết khàn.

POLYPE DÂY THANH

Polype dây thanh hình thành do dây thanh làm việc quá mức khi đang bị viêm họng, viêm thanh quản

Bệnh thường hay gặp:

• Bệnh hay gặp ở các ca sĩ, MC, giảng viên, chính khách, các cháu nhỏ…do nói nhiều, hát quá mức, khóc thét, khi đang viêm mũi họng, viêm thanh quản. Cũng có trường hợp hình thành do ca sĩ cố hát cao hơn, to hơn gây ra xuất huyết dưới niêm mạc dây thanh.
• Tổn thương do polype dây thanh là một u lành tính. Tuy nhiên việc phân biệt polype dây thanh hay ung thư dây thanh bằng mắt thường chỉ là kinh nghiệm và có tính tương đối, muốn chính xác phải gửi giải phẫu bệnh.

Các dấu hiệu của bệnh Polype dây thanh:

• Khàn tiếng ngày càng tăng dù được điều trị.
• Khó thở trường hợp polype lớn có thể gây khó thở khi vận động tăng, người bệnh rất mệt khi thở.

Người bệnh rất mệt khi thở.

• Mất giọng khi nói nhiều hay hát.
• Cảm giác vướng ở cổ như mắc nghẹn.
• Dây thanh thường bị polype ở vị trí 1/3 giữa, và thường có hiện tượng tổn thương dây thanh đối diện do polype dây thanh đập vào (kissing lesion) khi nói, khi hát làm cho bờ tự do dây thanh đối diện dầy lên.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh Polype dây thanh:

• Nội soi thanh quản: Nội soi thanh quản có thể phát hiện các Polype dây thanh.
• Nội soi Hoạt nghiệm Thanh quản: Nội soi Hoạt nghiệm dây thanh là một Kỹ thuật dùng cho chẩn đoán bệnh lý thanh quản chính xác một cách “tuyệt vời”, có thể phát hiện sự bất thường của dây thanh, đặc biệt là sự di động của “sóng niêm mạc dây thanh” mà nội soi thanh quản thường không thể có. Nội soi hoạt nghiệm dây thanh còn phát hiện sự bất thường của giọng nói hay giọng hát của người bệnh, chỉ ra các lỗi khi hát hay nói về âm sắc, cao độ, trường độ mà điều này rất cần với các ca sĩ, diễn viên.

Điều trị U lành tính thanh quản:

• Nội khoa: Điều trị nội khoa luôn là giải pháp được lựa chọn đầu tiên. Kháng sinh, kháng viêm điều trị trong 2- 3 tuần. Giảm nói, giảm hát. Xông họng có Steroids sẽ giúp cho việc khàn tiếng giảm, bệnh ổn.
• Điều trị ngoại khoa: Điều trị nội khoa không thành công do polype lớn, nghi ngờ polype có thể hóa ác, cần phải cắt polype và gửi xét nghiệm giải phẫu bệnh.
• Phẫu thuật nội soi cắt polype dưới gây mê là giải pháp tốt nhất cho người bệnh. Dựa vào nội soi Hoạt nghiệm dây thanh trên Video xem xét sóng niêm mạc, Bác sĩ phẫu thuật viên quyết định cắt polype ở vị trí nào để đảm bảo không tổn thương dây thanh, sau mổ giọng nói của người bệnh phục hồi tốt hơn. Nội soi ống mềm dưới gây tê chỉ có thể làm ở trường hợp polype nhỏ, người bệnh không phản xạ ói.
• Luyện thanh sau phẫu thuật: Do tổn thương niêm mạc dây thanh, niêm mạc bờ tự do dây thanh trở nên cứng, giọng không còn mềm mại, nên sau phẫu thuật cần được luyện thanh nhằm phục hồi niêm mạc dây thanh và giọng nói, giọng hát.

A. Hình ảnh Polype dây thanh T – B. Hình ảnh Polype dây thanh P

PHẪU THUẬT NỘI SOI CẮT POLYPE DÂY THANH:

• Có thể nội soi cắt polype dây thanh ở các bệnh viện tai mũ họng, các khoa tai mũi họng.
• Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn là nơi đầu tiên ở Việt Nam có máy nội soi Hoạt nghiệm dây thanh có thể chẩn đoán về hình ảnh “Sóng niêm mạc dây thanh” và “phần mềm ghi lại phần rối loạn giọng nói, giọng hát” chính xác ở người bệnh lý thanh quản, giúp cho phẫu thuật và điều trị phục hồi bệnh polype dây thanh.

Khi cần Tư vấn và hướng dẫn y tế, Bạn có thể tìm đến các Bác sĩ chuyên khoa sâu Thanh học tại Bệnh Viện Tai Mũi Họng Sài Gòn để được khám chữa bệnh tận tình.