Ù tai phải: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị & phòng ngừa

Ù tai bên phải là gì?

Ù tai phải là tình trạng người bệnh liên tục cảm nhận âm thanh lạ bên trong tai phải như tiếng vo ve, ù ù hoặc rít nhẹ, mặc dù không có bất kỳ âm thanh thực tế nào phát ra từ môi trường xung quanh. Điểm đặc trưng của hiện tượng này là chỉ xảy ra ở một bên tai – gọi là ù tai một bên, và thường không ảnh hưởng đến khả năng nghe của tai còn lại.

Về bản chất, âm thanh gây ù tai không bắt nguồn từ bên ngoài mà phát sinh do sự bất thường trong hệ thống thính giác, các cơ quanh tai hoặc mạch máu vùng tai phải. Hiện tượng này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của các bệnh lý tiềm ẩn.

Những nguyên nhân phổ biến gây ù tai phải

Ù tai phải là dấu hiệu gì? Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm bệnh lý tai mũi họng, ảnh hưởng của tuổi tác hoặc các rối loạn toàn thân.

Dưới đây là câu trả lời cho thắc mắc hay bị ù tai phải là bệnh gì mà người bệnh cần lưu ý.

Viêm tai giữa ảnh hưởng đến tai phải

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra trong khoang tai giữa, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Bệnh có thể tiến triển theo dạng cấp tính, với các biểu hiện như sốt, đau tai, tích tụ dịch mủ trong tai; hoặc mạn tính khi kéo dài trên 12 tuần mà không điều trị dứt điểm.

Ở trẻ em – đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện – viêm tai giữa đặc biệt phổ biến. Nếu tình trạng viêm xảy ra ở bên tai phải, người bệnh có thể cảm thấy tai phải bị ù, nghe kém và thậm chí là mất thính lực tạm thời. Trong những trường hợp nặng, viêm tai giữa có thể gây thủng màng nhĩ, viêm màng não hoặc viêm não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Tắc vòi nhĩ gây áp lực tai một bên

Tắc vòi tai xảy ra khi ống Eustachian – bộ phận nối giữa tai giữa và họng – bị tắc nghẽn, khiến áp lực trong tai không được cân bằng. Các nguyên nhân gây tắc vòi tai thường gặp gồm: viêm mũi dị ứng, nhiễm trùng đường hô hấp trên (như cúm, cảm lạnh), hoặc trào ngược axit dạ dày kéo dài gây kích ứng vùng hầu họng.

Người mắc tình trạng này thường gặp các triệu chứng như: ù tai phải hoặc trái, giảm thính lực, cảm giác đầy tai, thậm chí đau tai âm ỉ.

Ráy tai tích tụ làm tắc ống tai ngoài

Ráy tai là một phần tự nhiên trong cơ chế bảo vệ của cơ thể, giúp giữ ẩm, ngăn chặn bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân gây nhiễm trùng xâm nhập vào ống tai. Tuy nhiên, khi ráy tai tích tụ quá mức, chúng có thể trở thành rào cản trong việc dẫn truyền âm thanh, gây ra các triệu chứng như: lỗ tai bị ù một bên phải, giảm khả năng nghe, cảm giác đầy tai hoặc ngứa ngáy khó chịu trong ống tai.

Bệnh xốp xơ tai làm giảm dẫn truyền âm thanh

Xốp xơ tai (Otosclerosis) là một bệnh lý liên quan đến quá trình tái tạo xương bất thường ở vùng tai giữa, làm ảnh hưởng đến khả năng dẫn truyền âm thanh. Trong điều kiện bình thường, mô xương trong tai giữa sẽ được đổi mới theo chu kỳ. Tuy nhiên, khi có sự tái cấu trúc sai lệch, xương có thể phát triển không đúng vị trí hoặc quá dày, làm hạn chế vận động của các xương nhỏ trong tai như xương bàn đạp – bộ phận then chốt truyền âm từ tai giữa đến tai trong.

Các triệu chứng điển hình của bệnh xốp xơ tai bao gồm: ù tai một bên hoặc cả hai bên, mất thính lực tiến triển, cảm giác mất thăng bằng, chóng mặt nhẹ.

Tình trạng xơ vữa động mạch làm thay đổi dòng máu gần tai

Khi các mảng xơ vữa hình thành trong lòng mạch, chúng làm hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu nhỏ nuôi tai trong, gây rối loạn vi tuần hoàn ốc tai – nơi cực kỳ nhạy cảm với sự thay đổi lưu lượng máu. Điều này, khiến các tế bào thính giác thiếu dưỡng chất và oxy, từ đó phát sinh hiện tượng tai phải ù.

Trong nhiều trường hợp, ù tai có thể là dấu hiệu sớm cảnh báo xơ vữa động mạch, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi có tiền sử cao huyết áp, tăng cholesterol máu hoặc hút thuốc lá.

Tổn thương dây thần kinh thính giác một bên

Dây thần kinh thính giác đảm nhiệm vai trò truyền tín hiệu âm thanh từ tế bào lông cảm giác trong tai trong đến não bộ. Khi dây thần kinh này bị tổn thương hoặc thoái hóa, tín hiệu âm thanh có thể bị sai lệch hoặc phát sinh tiếng ồn nội tại, gây ra cảm giác ù tai dai dẳng, thường chỉ xuất hiện ở một bên tai phải hoặc trái.

Nguyên nhân gây tổn thương có thể là do tiếng ồn lớn kéo dài, lão hóa tự nhiên, hoặc ngộ độc tai do thuốc. Những tác nhân này kích thích sản sinh gốc tự do (oxygen radicals) làm tổn hại tế bào lông thần kinh, ảnh hưởng đến màng mái (tectorial membrane) – bộ phận quan trọng trong xử lý rung động âm thanh. Kết quả là người bệnh thường nghe thấy âm thanh như vo ve, rít hoặc ù trong tai, dù không có nguồn âm nào từ bên ngoài.

Rối loạn hệ thống tiền đình gây cảm giác mất cân bằng kèm ù tai

Rối loạn tiền đình xảy ra khi hệ thống tiền đình tại tai trong hoặc các trung tâm điều khiển ở hệ thần kinh trung ương bị tổn thương, ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng của cơ thể. Người mắc rối loạn tiền đình thường gặp các biểu hiện như: chóng mặt dữ dội, buồn nôn, đau đầu âm ỉ, ù tai phải hoặc trái, mất thăng bằng khi di chuyển, thậm chí giảm thính lực tạm thời.

Các yếu tố khác

Ngoài các nguyên nhân bệnh lý, nhiều yếu tố sinh lý và lối sống cũng có thể góp phần gây ra hiện tượng ù tai phải hoặc cả hai tai. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

• Tuổi tác: Ở người từ 60 tuổi trở lên, sự thoái hóa tế bào thính giác và mất dần độ nhạy của hệ thần kinh tai trong là nguyên nhân phổ biến dẫn đến ù tai và giảm thính lực.
• Căng thẳng tâm lý (stress): Nhiều nghiên cứu ghi nhận người thường xuyên chịu áp lực tinh thần hoặc mất ngủ kéo dài dễ bị ù tai kéo dài hơn. Trong một số trường hợp, tình trạng này có thể trầm trọng hơn sau các cơn lo âu hoặc khủng hoảng cảm xúc.
• Vệ sinh tai không đúng cách: Thói quen dùng vật nhọn hoặc tăm bông đẩy sâu vào tai để làm sạch không những không loại bỏ ráy tai mà còn gây tổn thương ống tai hoặc làm ráy tai tích tụ sâu, dẫn đến tắc nghẽn tai và cảm giác ù lỗ tai phải hoặc trái.

  

Triệu chứng đặc trưng khi bị ù tai bên phải

Trong đa số trường hợp, ù tai có thể ảnh hưởng đồng thời cả hai tai. Tuy nhiên, một số người bệnh lại chỉ cảm nhận được tình trạng ù tai ở tai phải, trong khi tai trái vẫn nghe bình thường. Tình trạng này thường được gọi là ù tai một bên và cần được theo dõi kỹ lưỡng vì có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau.

Dấu hiệu đặc trưng của hiện tượng ù một bên tai phải là sự xuất hiện liên tục hoặc từng đợt của các âm thanh lạ trong tai, chẳng hạn như:

• Tiếng chuông ngân
• Tiếng huýt sáo hoặc tiếng rít
• Âm thanh vo ve, rè rè, ríu rít
• Tiếng ù nặng tai hoặc lách cách nhẹ

Nhiều người còn mô tả cảm giác như có âm thanh phát ra từ bên trong tai dù không có nguồn phát nào từ môi trường xung quanh. Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, tình trạng này còn đi kèm với giảm thính lực một bên, khiến người bệnh khó khăn trong việc nghe rõ lời nói hoặc âm thanh từ một phía.

Nếu ù tai phải xuất phát từ nguyên nhân liên quan đến mạch máu, như xơ vữa động mạch hoặc u mạch máu vùng tai, âm thanh thường có dạng mạch đập – đồng bộ với nhịp tim. Đặc biệt, loại âm thanh này đôi khi còn có thể được bác sĩ nghe thấy khi thăm khám, giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gốc rễ.

Phương pháp chẩn đoán tình trạng ù tai phải

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ù tai phải liên tục, bác sĩ sẽ tiến hành nhiều bước chẩn đoán lâm sàng kết hợp với cận lâm sàng. Việc đánh giá được thực hiện theo trình tự, từ khai thác triệu chứng đến các kỹ thuật hình ảnh chuyên sâu nếu cần thiết.

Khai thác bệnh sử

Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử chi tiết, nhằm làm rõ các yếu tố có thể liên quan đến tình trạng ù tai một bên, bao gồm:

• Tiền sử tiếp xúc với tiếng ồn lớn, âm thanh cường độ cao trong môi trường làm việc.
• Sử dụng thuốc có tác dụng phụ gây độc tai, chẳng hạn như một số loại kháng sinh hoặc thuốc lợi tiểu.
• Thời điểm khởi phát, tính chất âm thanh (vo ve, rít, tiếng chuông), mức độ ảnh hưởng đến sinh hoạt và cảm giác đi kèm như mất thính lực, chóng mặt hoặc các dấu hiệu thần kinh khu trú.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ khai thác xem âm thanh có nhịp đập hay không, nhằm phân biệt giữa ù tai dạng mạch đập và các dạng khác.

Khám thực thể

Dựa trên hướng chẩn đoán phân biệt, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, bao gồm kiểm tra chức năng dây thần kinh sọ và nội soi tai nhằm phát hiện các dấu hiệu như nhiễm trùng tai, thủng màng nhĩ hoặc sự hiện diện của khối u vùng tai giữa.

Đánh giá thính lực

Kiểm tra thính lực (audiometry) là bước cần thiết giúp:

• Xác định mức độ suy giảm chức năng nghe ở tai phải.
• Phân biệt giữa ù tai dạng cảm giác (do tổn thương dây thần kinh) và ù tai dạng dẫn truyền (do tắc nghẽn cơ học).
• Định lượng ù tai thông qua các thông số như cao độ âm thanh, cường độ, và khả năng che lấp âm (masking level).

Chẩn đoán hình ảnh: Xác minh tổn thương sâu bên trong

Trong các trường hợp phức tạp hoặc nghi ngờ có liên quan đến tổn thương thần kinh hoặc mạch máu, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như:

• Chụp cộng hưởng từ (MRI) tai trong và vùng đầu – cổ để phát hiện u dây thần kinh số VIII, xơ vữa động mạch, hay tổn thương mạch máu tai trong.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) trong trường hợp cần đánh giá xương tai, các bất thường vùng tai giữa hoặc sọ nền.

Bị ù tai phải đột ngột: Nên xử lý thế nào?

Bị ù tai phải làm sao? Khi đột ngột gặp phải tình trạng ù tai phải hoặc ù cả hai tai, người bệnh có thể thực hiện một số cách dưới đây để giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ bảo vệ sức khỏe thính giác:

Tránh tiếp xúc với tiếng ồn lớn

Tiếng ồn cường độ cao là một trong những yếu tố khiến tình trạng ù tai trở nên nặng hơn. Vì vậy, người bệnh nên:

• Hạn chế ở trong môi trường có nhiều tiếng ồn như công trường, quán bar, buổi hòa nhạc,…
• Sử dụng nút tai hoặc tai nghe chống ồn khi phải làm việc trong môi trường ồn ào.

  

Kiểm soát căng thẳng và lo âu

Stress và áp lực tinh thần có thể làm trầm trọng thêm các cơn ù tai, đặc biệt là những tiếng vo ve hoặc rít kéo dài. Để cải thiện, bạn có thể:

• Tập luyện các bài tập thư giãn như yoga, thiền, hít thở sâu.
• Dành thời gian cho hoạt động yêu thích như đọc sách, đi bộ, nghe nhạc nhẹ,…
• Đảm bảo ngủ đủ giấc và giữ tinh thần ổn định.

Hạn chế caffeine và nicotine

Caffeine trong cà phê, trà đặc và nicotine trong thuốc lá đều có khả năng kích thích hệ thần kinh và làm tăng cảm giác ù tai. Người bệnh nên:

• Giảm lượng cà phê, trà, nước tăng lực tiêu thụ hằng ngày.
• Ngưng hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động.

  

   

Thăm khám bác sĩ nếu triệu chứng kéo dài

Nếu tình trạng ù tai không thuyên giảm sau vài ngày hoặc ngày càng nghiêm trọng, bạn nên:

• Đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc chuyên gia thính học để kiểm tra nguyên nhân.
• Thực hiện các xét nghiệm thính lực, chẩn đoán hình ảnh (MRI, CT) nếu được chỉ định.
• Nhận phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng cụ thể, đặc biệt nếu ù tai do bệnh lý nền gây ra.

Hướng điều trị hiệu quả tình trạng ù tai bên phải

Thay đổi lối sống kết hợp với sử dụng thuốc điều trị là một trong những phương pháp được áp dụng nhằm điều trị ù tai bên phải. Người bệnh có thể được kê đơn các loại thuốc nhắm vào nguyên nhân hoặc các bệnh lý nền gây ra chứng ù tai.

Bên cạnh việc dùng thuốc, các phương pháp hỗ trợ như liệu pháp âm thanh, liệu pháp nhận thức hành vi và chương trình phục hồi chức năng cũng được khuyến nghị cho những trường hợp ù tai phải cũng như ù tai nói chung. Người bệnh có thể được hỗ trợ bằng máy trợ thính nếu có mất thính lực kèm theo, đồng thời luyện tập kỹ thuật đối phó với chứng ù tai thông qua các chương trình huấn luyện não bộ chuyên biệt.

Bên cạnh đó, phẫu thuật cũng có thể được xem xét trong những trường hợp nguyên nhân bị ù tai phải đã được xác định rõ, chẳng hạn như u dây thần kinh thính giác, khối u nội sọ hoặc cần thực hiện thủ thuật giải áp túi nội dịch ở bệnh nhân mắc hội chứng Meniere.

Biện pháp phòng tránh ù tai phải xảy ra

Việc chủ động phòng ngừa ù tai phải đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống thính giác, ngăn chặn các tổn thương có thể dẫn đến mất thính lực hoặc ù tai kéo dài. Dưới đây là những biện pháp hữu ích bạn có thể áp dụng hàng ngày:

Điều chỉnh thói quen sử dụng tai nghe

Thói quen nghe nhạc với âm lượng lớn trong thời gian dài – đặc biệt qua tai nghe nhét tai – có thể gây tổn hại đến tế bào lông thính giác trong tai trong. Để giảm nguy cơ:

• Tránh nghe tai nghe ở âm lượng vượt quá 60% mức tối đa.
• Không nên đeo tai nghe khi đang ngủ hoặc trong thời gian liên tục nhiều giờ.
• Ưu tiên sử dụng tai nghe chống ồn, giúp bạn nghe rõ hơn ở âm lượng thấp.

  

Chế độ ăn uống hợp lý để hỗ trợ sức khỏe thính giác

Chế độ ăn nhiều đường và cholesterol được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc mất thính lực do tuổi tác (presbycusis). Người có nguy cơ nên:

• Giảm carbohydrate tinh chế và thực phẩm giàu chất béo bão hòa.
• Tăng cường thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như cá béo, rau xanh, các loại hạt – có lợi cho hệ thần kinh thính giác.
• Kiểm soát đường huyết và mỡ máu, nhất là với người có tiền sử tiểu đường hoặc rối loạn lipid máu.

Tránh xa thuốc lá và các chất độc thần kinh

Nicotin và các chất hóa học trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến tai trong, cản trở hoạt động của dây thần kinh số VIII, dẫn đến:

• Giảm khả năng truyền tín hiệu âm thanh lên não
• Tăng nguy cơ ù tai và mất thính lực thần kinh

Ngưng hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động là một bước quan trọng giúp phòng ngừa ù tai một bên hiệu quả.

Bảo vệ tai trong môi trường có tiếng ồn lớn

Những người làm việc trong môi trường như xưởng cơ khí, công trình xây dựng, sân bay,… cần được trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ như:

• Nút tai chống ồn
• Tai nghe chụp chuyên dụng

Ngoài ra, nên khám thính lực định kỳ 6–12 tháng/lần để phát hiện sớm dấu hiệu suy giảm thính lực hoặc ù tai mãn tính.

Các thắc mắc về ù tai phải

Cách giảm ù tai phải tại nhà là gì?

Ù tai có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng bạn vẫn có thể cải thiện với các cách chữa ù tai phải tại nhà như sau:

• Giữ môi trường yên tĩnh và tránh tiếng ồn lớn.
• Thư giãn bằng thiền, yoga, hít thở sâu để giảm căng thẳng.
• Nghe âm thanh nhẹ như tiếng suối, sóng biển để lấn át tiếng ù.
• Tránh chất kích thích như cà phê, rượu, thuốc lá.
• Bấm huyệt tai nhẹ nhàng để tăng tuần hoàn.
• Vệ sinh tai đúng cách và đi làm sạch tai khi cần.
• Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái.
• Bảo vệ tai trước âm thanh lớn bằng nút tai hoặc tai nghe chống ồn.
• Ăn uống lành mạnh, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
• Mẹo dân gian: uống nước gừng mật ong, dùng cây cối xay, nhai kẹo cao su.

Ù tai phải khi nằm ngủ là do đâu?

Tiếp xúc với âm thanh lớn trong thời gian dài là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị ù tai khi nằm. Âm thanh quá mạnh có thể làm hỏng các tế bào cảm âm trong ốc tai – bộ phận hình xoắn ốc nằm ở tai trong, dẫn đến tổn thương thính lực, đôi khi không thể phục hồi.

Ù tai phải có liên quan đến huyết áp không?

Người mắc bệnh huyết áp cao thường dễ gặp phải tình trạng ù tai do áp lực máu lên hệ tuần hoàn ảnh hưởng đến thính giác. Để cải thiện, người bệnh nên duy trì lối sống khoa học, hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá – những yếu tố dễ làm huyết áp tăng cao và khiến triệu chứng ù tai nghiêm trọng hơn.

Bệnh ù tai phải có nguy hiểm không? Chúng ta không nên xem nhẹ tình trạng ù tai một bên, đặc biệt là khi nó diễn ra thường xuyên hoặc kèm theo các biểu hiện bất thường khác. Thay vì lo lắng, bạn nên chủ động theo dõi cơ thể, điều chỉnh thói quen sinh hoạt và áp dụng các mẹo hỗ trợ tại nhà. Đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa nếu triệu chứng kéo dài – vì đôi khi, ù tai là lời cảnh báo âm thầm cho những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Hotline: (028) 38 213 456

Website: https://taimuihongsg.com

Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Bật mí 8 mẹo chữa ù tai nhanh, đúng khoa học, giảm triệu chứng nhanh

Ù tai trái là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì? Cách điều trị hiệu quả tại nhà

Nổi hạch sau tai có nguy hiểm không? Nguyên nhân, dấu hiệu & chẩn đoán 

Ù tai: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, cách điều trị hiệu quả