Viêm Amidan cấp tính, mãn tính: Dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh

Bệnh lý này có thể thấy ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên, phổ biến nhất vẫn là trẻ em trong độ tuổi 5 đến 15 tuổi, đặc biệt rất hiếm thấy xuất hiện ở trẻ dưới 3 tuổi. Ở lứa tuổi khác, dấu hiệu của bệnh thường xuất hiện ở người có tiền sử bệnh về đường hô hấp trên như: viêm xoang, viêm mũi, ho, đau họng, viêm họng,…

Nguy cơ bị viêm Amidan nhiều nhất trong độ tuổi từ 5-15 tuổi là do:

• Giai đoạn này trẻ thường dễ tiếp xúc với đồ chơi có vi khuẩn, hoặc dễ bị tác động bởi virus từ môi trường ngoài.

• Trẻ ở tuổi này trong độ tuổi đến trường, dễ tiếp xúc gần, chơi các trò chơi đông người. Do vậy dễ bị lây từ các trẻ khác.

Chẩn đoán viêm Amidan chính xác

Việc chẩn đoán chính xác bệnh là rất cần thiết để chữa trị kịp thời. Quan trọng hơn là tìm được đúng căn nguyên gây bệnh để có phương pháp điều trị trúng đích, hiệu quả và an toàn.

Có hai phương pháp chẩn đoán dấu hiệu Amidan như sau:

Phương pháp khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ đánh giá lâm sàng bệnh nhân bằng cách hỏi bệnh và khám trực tiếp tại vị trí sưng.

Bệnh nhân sẽ cung cấp thông tin về tiền sử bệnh, các biểu hiện mình đang gặp phải, tính chất và biểu hiện của chúng ra sao. Bác sĩ sẽ khám tại cổ họng bệnh nhân, nhìn trực tiếp trạng thái viêm. Từ đó đánh giá và chẩn đoán bệnh.

Phương pháp xét nghiệm

Mặc dù biểu hiện viêm rất dễ nhận biết trên lâm sàng nhưng nguyên nhân của nó lại khó xác định được chính xác khi chỉ nhìn vào. Do vậy, phương pháp xét nghiệm là rất cần thiết để xác định tác nhân gây bệnh.

Bệnh nhân sẽ được lấy dịch cổ họng để nuôi cấy hoặc xét nghiệm kháng nguyên.

Điều trị viêm Amidan hiệu quả nhất

Việc điều trị viêm thường kết hợp giữa điều trị nội khoa, mẹo dân gian và phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng.
Nếu bị viêm amidan cấp tính do virus hoặc các nguyên nhân không quá nghiêm trọng. Vì vậy, bệnh có thể tự khỏi (sau 5-7 ngày), như khi bị cảm lạnh do virus.
Khi viêm amidan cấp trở nên nghiêm trọng hơn chuyển biến thành mạn tính, có các phương pháp điều trị như sau:

Điều trị bằng thuốc (nội khoa)

Có 2 loại thuốc bác sĩ thường chỉ định:

• Thuốc kháng sinh: Nếu viêm amidan do vi khuẩn hoặc bội nhiễm, bác sĩ sẽ chỉ định các loại kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như viêm cầu thận, viêm cơ tim, và sốt thấp khớp. Viêm do vi khuẩn thường chiếm khoảng 15-30% các trường hợp.
  Đối với các trường hợp viêm do virus, không cần dùng kháng sinh. Các kháng sinh thường chứa các thành phần như penicillin, cephalosporin, macrolid, hoặc clindamycin. Lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh cần có sự chỉ định từ bác sĩ.
• Thuốc kháng viêm: Loại thuốc này giúp giảm viêm, sưng amidan, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Kháng viêm có thể dùng đường uống, dạng xịt, hoặc các dạng thuốc có thành phần Corticoid (như Medrol), NSAIDs (như Ibuprofen), và thuốc dạng men (như Alpha Choay).

Điều trị bằng phương pháp dân gian

Một số phương pháp dân gian giúp giảm nhẹ triệu chứng của viêm Amidan:

Súc miệng bằng nước muối:

Phẫu thuật

Viêm Amidan nên được phẫu thuật trong các trường hợp:

• Bệnh nhân viêm Amidan mạn tính, một năm tái phát nhiều lần, khoảng 5-6 lần.
• Tình trạng viêm đã gây ra các bệnh như viêm xoang, viêm mũi, viêm khớp, hay viêm cầu thận …
• Amidan bị viêm quá phát, khiến bệnh nhân khó thở, không nói được.

Các phương pháp phẫu thuật hiện nay rất tiên tiến và nhanh chóng. Đây cũng là phương pháp điều trị rất hiệu quả, nhanh chóng giảm thiểu các rủi ro như chảy máu, đau sau phẩu thuật. Từ đó giúp bệnh nhân có thời gian hồi phục nhanh chóng. Các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng cụ thể của bệnh nhân để chọn phương pháp thực hiện phù hợp.

Nên thực hiện cắt Amidan hay không?

Khi nào nên cắt Amidan

• Một năm Amidan viêm trên 4 lần.
• Áp xe quanh Amidan hoặc Amidan dù một lần.
• Gây biến chứng viêm khớp, tim, viêm thận dù ít hơn 4 lần.
• Ngưng thở khi ngủ nên cắt Amidan và chỉnh hình màn hầu.
• Amidan quá phát gây khó thở nên cắt bỏ một bên, trường hợp trẻ bị ói thường xuyên khi ăn.
• Viêm tai giữa tái đi tái lại cũng nên cắt Amidan.
• Ngoài ra, còn có những chỉ định cắt Amidan tuyệt đối như trong trường hợp nghi bị ung thư.
• Những chỉ định rất nhỏ như hôi miệng do Amidan có nhiều ngách lắng đọng lại thức ăn, sỏi hoặc nấm Amidan…

>>> Để biết khi nào nên cắt amidan cũng như những đối tượng có thể cắt amidan qua bài viết: Bị amidan có nên cắt không? Khi nào cắt đi bộ phận này

4 phương pháp chính để thực hiện cắt Amidan

• Phương pháp bóc tách dùng dao, kéo và thòng lọng: ưu điểm là vết mổ lành đẹp, nhưng chảy máu nhiều. Phương pháp cắt Amidan bằng dao điện đơn cực hay lưỡng cực: nhanh nhưng thường gây bỏng sâu, hố mổ xấu.
• Phương pháp bằng Sluder thường hay Sluder điện: nhanh nhưng cần bác sĩ kinh nghiệm, phương pháp này hiện nay ít dùng, vết mổ xấu.
• Phương pháp bằng sóng Radio cao tần (máy Coblator): phương pháp này không mất máu, ít tổn thương mô xung quanh, thời gian mổ ngắn, mau lành, nhưng giá thành đầu cắt cao.
• Phương pháp bằng bằng Coblator được xem là phương pháp ưu việt nhất hiện nay vì ít gây bỏng nhất và ít tổn thương mô xung quanh. Đặc biệt, sau khi cắt Amidan, trẻ có thể nói chuyện, ăn uống bình thường được ngay. Cần có chế độ ăn uống đặc biệt: ăn mềm, nguội, đủ dinh dưỡng, kiêng các thức ăn cứng, nóng, chua, cay. Không khạc nhổ sau cắt bởi có thể bong giải mạc đột ngột gây chảy máu.

Thời gian thực hiện một ca cắt Amidan bằng phương pháp Coblator chỉ mất 10 phút. Do được gây mê nên khi cắt xong, các bé rất thoải mái, không có cảm giác sợ hãi, không bị stress.

Thông thường, sau khi làm hết các xét nghiệm rà soát các dấu hiệu Amidan, bác sĩ sẽ hẹn người bệnh đến nhập viện. Sáng hôm sau bệnh nhân sẽ được mổ. Phẫu thuật thường được tiến hành vào buổi sáng.

Tại bệnh viện Tai mũi họng Sài Gòn có thể xét nghiệm buổi sáng và phẫu thuật trong ngày. Nhưng tốt nhất nên xét nghiệm trước 1 ngày, hôm sau sẽ mổ sớm.

Đối tượng không nên thực hiện cắt Amidan

Để đảm bảo an toàn, các bệnh nhân sẽ được sàng lọc trước về tiền sử và tình trạng bệnh. Các bệnh nhân có dấu hiệu sau đây sẽ không được chỉ định cắt Amidan:

• Bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính và hiện giờ điều trị chưa được ổn định.
• Bệnh nhân mắc rối loạn đông máu như xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh máu khó đông (Hemophilia), suy tủy,…
• Bệnh nhân đang mắc bệnh có nhiễm khuẩn tại chỗ hoặc toàn thân.
• Phụ nữ có thai

• Bệnh nhân nữ đang hành kinh…

Các biến chứng sau khi bị mắc viêm Amidan

Bệnh tinh hồng nhiệt

Do độc tố của liên cầu trùng gây ra, bệnh nhân nổi ban, nổi hạch, đau họng, nhức đầu, ói mửa, sốt cao, Amidan sưng to, họng đỏ, lưỡi đỏ, nhịp tim nhanh. Amidan có giả mạc. Bệnh này dẫn đến tình trạng viêm tai giữa hoại tử các xương con.

Viêm khớp cấp

Tình trạng viêm này có thể khiến bệnh nhân bị các triệu chứng như: sưng, nóng, đỏ đau các khớp cổ tay, đầu gối, các ngón tay, ngón chân, người mệt mỏi, uể oải. Sau viêm khớp thường dẫn đến bệnh lý màng tim.

Viêm cầu thận

Tần suất bệnh viêm cầu thận sau viêm Amidan khoảng 24%, và chuyển thành viêm thận cấp sau đó. Bệnh nhân có hiện tượng phù chân, phù mặt nhất là khi ngủ dậy.

Hầu hết các trường hợp viêm cầu thận do nhiễm liên cầu tan huyết beta nhóm A, đáng chú ý là loại 12 (gây viêm họng). Ước tính từ 5 đến 10% bệnh nhân viêm họng do Streptococcus. Thời gian ủ bệnh điển hình từ 6 đến 21 ngày từ khi nhiễm khuẩn đến khi khởi phát viêm cầu thận.

Áp xe quanh Amidan

Trường hợp viêm Amidan nhiều lần thường dẫn đến tình trạng này. Bệnh nhân đau họng, khó nuốt, sưng họng nói không ra tiếng, đau đầu, sốt cao, hơi thở hôi, chảy nước dãi, do không nuốt được.

Khám họng phát hiện khẩu cái mềm bên áp xe bị đẩy ra trước, sờ mềm. Khi rạch dẫn lưu nhiều mủ đặc rất thối trong ổ.

Biến chứng tại chỗ

Bị viêm không chỉ khiến người bệnh khó chịu khi quá trình viêm đang hoạt động mà nó gây ra các tình trạng nặng nề hơn như:

• Bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở hơn, đặc biệt khi ngủ.
• Tình trạng nhiễm trùng sẽ lan sang các mô tế bào quanh Amidan.
• Xuất hiện viêm Amidan hốc mủ, có nhiều lớp trắng đục như mủ, hình thái như bã đậu bám tại thành họng và lưỡi.

>>> Viêm amidan có thể gây viêm amidan mủ, đọc ngay bài viết sau để biết thêm chi tiết: Amidan có mủ, nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị an toàn

Biến chứng kế cận

Viêm Amidan có thể gây ảnh hưởng đến một số bộ phận xung quanh nó như tai, mũi và phế quản. Người bệnh có nguy cơ sẽ mắc thêm các bệnh như viêm xoang, ngạt mũi, viêm tai giữa, viêm xuống thanh khí phế quản.

Biến chứng toàn thân

Trong trường hợp căn nguyên gây viêm Amidan là vi khuẩn. Đặc biệt là liên cầu tan huyết beta nhóm A không được điều trị hoặc không đúng căn nguyên có thể dẫn đến thấp khớp hoặc viêm cầu thận.

Phương án phòng ngừa viêm Amidan

Đối với nhóm trẻ em

Trẻ em là đối tượng cần được chăm sóc và thăm khám bởi các bác sĩ có chuyên môn. Để phòng ngừa viêm Amidan ở trẻ, các bậc phụ huynh cần lưu ý các điểm sau:

• Hướng dẫn và nhắc nhở trẻ chăm sóc răng miệng, họng sạch sẽ. Nên sử dụng nước muối sinh lý để súc họng hàng ngày.
• Giữ gìn vệ sinh các đồ dùng, đồ chơi của trẻ. Vệ sinh theo định kỳ.
• Giữ ấm vùng họng trong mùa đông bằng mặc đồ ấm, quàng khăn, uống nước ấm.
• Chế độ dinh dưỡng: Cần cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ qua thức ăn, thực phẩm bổ sung, hoa quả,… Giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, chống lại tác nhân gây bệnh.
• Nhắc nhở trẻ uống đủ nước mỗi ngày.

• Nên đưa trẻ đi khám định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở trẻ.

Đối với nhóm người lớn

Biểu hiện của bệnh rất thường gặp trong điều kiện thời tiết thay đổi. Đặc biệt là những người đã có tiền sử ác bệnh lý trên đường hô hấp. Do vậy, để chủ động phòng ngừa viêm Amidan, mọi người có thể tham khảo các cách sau đây:

• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Đối với người có tính chất công việc nặng sức, cần bổ sung nhiều hơn.
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đánh răng hai lần sáng và tối. Súc miệng bằng nước muối.
• Hạn chế ăn đồ ăn cay nóng, rượu bia, thuốc lá,… tránh tình trạng tổn thương vùng họng. Nên có chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạn.
• Giữ gìn vệ sinh không gian sống, thường xuyên lau dọn nội thất, nhà cửa.
• Thường xuyên tập thể dục thể thao, nâng cao sức khỏe thể chất và hệ miễn dịch.

• Hạn chế nói lớn tiếng và cố gắng nói ít hơn bình thường.

>> Xem thêm về dấu hiệu amidan qua video sau:

Khi nào bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ?

Khi việc điều trị viêm amidan ở nhà không thuyên giảm, bệnh nhân nên sớm đi khám bác sĩ khi có các dấu hiệu

• Tình trạng viêm kéo dài không thuyên giảm (trên 2-3 ngày).
• Cảm giác nuốt bị vướng, khó chịu ở cổ họng.
• Gặp khó khăn khi hít thở.
• Sưng hạch bạch huyết xung quanh vùng cổ, miệng, và họng.
• Tình trạng sốt, ớn lạnh kéo dài.
• Đau tai, đầu hoặc các triệu chứng liên quan.
• Áp xe amidan: Đây là tình trạng nghiêm trọng khi ổ nhiễm trùng do vi khuẩn lan rộng, gây sưng tấy ở các khu vực lân cận. Nếu không được phát hiện kịp, tình trạng này có thể dẫn đến nhiễm trùng máu gây nguy hiểm đến tính mạng.

Đối với trẻ nhỏ, tình trạng viêm amidan có thể nghiêm trọng và dễ dẫn đến biến chứng hơn người lớn. Cha mẹ nên theo dõi sát sao trẻ để có hướng xử lý kịp thời.

Nếu cần tư vấn và thăm khám bệnh viêm amidan tại Bệnh viện Tai Mũi Họng, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline để được hỗ trợ đặt lịch nhanh nhất.

Một số câu hỏi liên quan đến dấu viêm Amidan thường gặp

Dấu hiệu viêm Amidan có nguy hiểm không?

Viêm Amidan là trình trạng bệnh thường gặp và đã có phương pháp điều trị dứt điểm.

Bệnh chỉ gây nguy hiểm khi không được phát hiện và điều trị đúng cách. Do vậy, cần chú ý đến các dấu hiệu để được thăm khám và chữa trị kịp thời tại các cơ sở khám chữa bệnh uy tín.

Trẻ nhỏ có nên cắt Amidan không?

Khi phát hiện viêm Amidan, bất kể ở lứa tuổi nào cũng cần được điều trị sớm. Trẻ nhỏ cũng vậy, khi được đánh giá dấu hiệu Amidan, tình trạng bệnh mà được bác sĩ chỉ định thì nên cắt sớm. Càng để lâu, tình trạng viêm sẽ khiến trẻ càng biếng ăn, chậm lớn và ảnh hưởng đến khả năng vui chơi, học tập của trẻ.

Viêm Amidan cấp tính có lây sang người khác không?

Khả năng lây vi rút và vi khuẩn từ người đang viêm Amidan cấp tính là rất lớn. Lúc này, lượng vi rút và khi khuẩn đang hoạt động mạnh, thêm vào đó là Amidan nằm ở vị trí cổ họng. Khi hắt hơi, ho hay kể cả nói chuyện cũng sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn bay vào không khí. Khi tiếp xúc gần trong trường hợp như vậy sẽ dễ lây bệnh.

Do vậy, người bệnh cần đeo khẩu trang, thường xuyên súc miệng và rửa tay sạch, đồng thời nghỉ ngơi và bổ sung đầy đủ dưỡng chất để mau khỏi bệnh.

Viêm amidan là một bệnh lý thường gặp nhất mà ai cũng đều có khả năng mắc phải. Tuy nhiên thay vì lo lắng khi phát hiện các dấu hiệu amidan, bạn có thể điều trị bằng thuốc kết hợp với nghỉ ngơi hoặc có thể phẫu thuật khi có chỉ định từ bác sĩ. Hãy tự lên lịch đi khám định kỳ thường xuyên để theo dõi tình hình sức khỏe của bản thân mỗi ngày bạn nhé.

Khi cần tư vấn và hướng dẫn y tế về rối loạn giọng nói, bạn có thể tìm đến các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng tại Bệnh Viện Tai Mũi Họng Sài Gòn để được khám chữa bệnh tận tình, nhanh chóng.

Hotline: (028) 38 213 456

Website: https://taimuihongsg.com

Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/