Bé bị viêm họng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
|
Viêm họng là một trong những bệnh lý đường hô hấp phổ biến ở trẻ em. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe hàng ngày mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm phế quản, viêm phổi và viêm xoang. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá nguyên nhân tại sao bé bị viêm họng cũng như những cách xử trí hiệu quả để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Những thông tin này sẽ hỗ trợ các bậc phụ huynh trong việc nhận biết và xử lý kịp thời tình trạng viêm họng ở trẻ, từ đó bảo vệ sức khỏe của các bé.
Một số nguyên nhân và triệu chứng bé bị viêm vọng
Viêm họng là tình trạng gì?
Viêm là một phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm bảo vệ trước sự tấn công của các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, tình trạng viêm nghiêm trọng có thể gây ra nhiều vấn đề cho các hệ cơ quan. Viêm họng cũng không phải là ngoại lệ. Đây là hiện tượng xảy ra khi họng bị tấn công bởi các tác nhân như: virus, vi khuẩn, chấn thương, dị vật hay hóa chất độc hại. Triệu chứng điển hình bao gồm sưng, đau rát và đỏ vùng cổ họng, khiến cho việc hít thở và nuốt trở nên khó khăn.
Trẻ nhỏ với hệ miễn dịch còn non yếu và hệ hô hấp chưa hoàn thiện nên sẽ dễ bị viêm họng hơn so với người lớn. Thêm vào đó, do bản tính hiếu động, trẻ có thể ngậm hoặc nuốt phải các vật lạ, dẫn đến việc bị mắc dị vật trong họng và đường thở, từ đó làm gia tăng nguy cơ viêm họng.
Nguyên nhân gây viêm họng ở trẻ
Bé bị viêm họng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra viêm họng ở trẻ:
- Nhiễm virus và vi khuẩn: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng viêm họng ở trẻ. Các loại virus như virus cúm, virus cảm lạnh hay vi khuẩn Streptococcus,… có thể tấn công trực tiếp vào niêm mạc họng, gây viêm.
- Viêm họng do kích thích: Tình trạng khô rát cổ họng, không khí ô nhiễm, hoặc tiếp xúc với các chất kích thích như khói bụi, khói thuốc lá, lông thú cưng,… có thể làm tổn thương niêm mạc họng, gây ra hiện tượng viêm nhiễm và đau rát.
- Dị vật mắc kẹt trong họng: Trẻ nhỏ thường có thói quen đưa đồ vật vào miệng. Nếu vô tình nuốt phải các dị vật như mảnh đồ chơi nhỏ, hạt trái cây, hoặc xương cá, điều này có thể gây tổn thương họng và làm phát sinh viêm nhiễm.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Nuốt phải các chất hóa học như dung dịch tẩy rửa, dầu nhớt,… sẽ gây kích ứng mạnh lên niêm mạc họng, dẫn đến viêm.
- Rối loạn hệ miễn dịch: Một số trẻ mắc các bệnh lý hệ thống như lupus, viêm khớp dạng thấp, khiến hệ miễn dịch bị suy giảm, từ đó dễ dàng bị viêm họng. Tuy nhiên, nguyên nhân này khá hiếm gặp.
- Các bệnh lý liên quan đến cơ quan khác: Các bệnh lý như viêm tai giữa, viêm nướu răng hay áp xe răng cũng có thể là nguyên nhân gián tiếp gây ra tình trạng viêm họng ở trẻ.
- Yếu tố tâm lý: Trẻ em gặp căng thẳng, lo âu hay cảm giác giận dữ có thể dẫn đến tình trạng khó nuốt hoặc nuốt nhiều, gây kích ứng vùng họng và dễ dàng bị viêm.
Các triệu chứng bé bị viêm họng
Viêm họng là một trong những bệnh lý phổ biến ở trẻ em, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm họng:
- Ho kèm cảm giác ngứa và đau rát họng: Trẻ có thể ho khan hoặc ho có đờm, thường kèm theo cảm giác ngứa và đau rát vùng họng, đặc biệt rõ rệt khi nuốt hoặc ăn uống. Trẻ có thể từ chối ăn vì cảm giác đau khiến việc nuốt trở nên khó khăn.
- Vùng cổ họng sưng đỏ: Khi quan sát bên trong cổ họng của trẻ, phụ huynh có thể nhận thấy niêm mạc họng sưng và đỏ hơn bình thường, đôi khi xuất hiện các mảng trắng hoặc mủ nếu có nhiễm khuẩn nặng. Điều này là dấu hiệu cho thấy tình trạng viêm đã tiến triển.
- Ho tăng dần sau vài ngày: Triệu chứng ho có thể xuất hiện ít trong giai đoạn đầu, nhưng sau 2 – 3 ngày, cơn ho bắt đầu trở nặng và dai dẳng hơn. Đặc biệt, trẻ thường ho dữ dội vào ban đêm và sáng sớm.
- Ngạt mũi và chảy nước mũi: Trẻ thường gặp tình trạng ngạt mũi, chảy nước mũi trong và loãng, khiến việc thở bằng mũi trở nên khó khăn. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ phải thở bằng miệng, làm vùng họng càng khô và dễ bị kích ứng hơn.
- Sốt cao kéo dài: Viêm họng do nhiễm trùng thường gây sốt cao, đặc biệt sốt đột ngột, có thể kéo dài từ 5 – 7 ngày. Thân nhiệt của trẻ có thể dao động từ 38°C đến 40°C, kèm theo cảm giác mệt mỏi, ớn lạnh. Sốt cao nếu không được hạ nhiệt đúng cách có thể gây nguy hiểm cho trẻ.
- Nổi hạch ở cổ: Khi sờ vào vùng cổ hoặc phía dưới hàm, phụ huynh có thể cảm nhận được các hạch nhỏ bị sưng lên, đây là phản ứng cho thấy cơ thể của con đã bị viêm nhiễm.
Ngoài ra, một số trẻ còn gặp phải các triệu chứng khác như nôn mửa, khàn giọng, khó chịu, chán ăn, khó ngủ và hay quấy khóc. Triệu chứng khàn giọng thường do dây thanh quản bị kích ứng, khiến tiếng nói của trẻ trở nên khàn và khó nghe hơn. Những triệu chứng này không chỉ làm trẻ mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến quá trình hồi phục nếu không được chăm sóc đúng cách.
Cách điều trị bệnh viêm họng ở bé
Theo dõi các triệu chứng tại nhà
Khi bé có các triệu chứng mắc bệnh, cha mẹ nên cho bé nghỉ học để tránh lây bệnh cho các bạn khác. Phụ huynh cần quan sát kỹ các biểu hiện khi bé bị viêm họng, bao gồm thói quen ăn uống, trạng thái vui chơi, các dấu hiệu liên quan đến tiểu tiện và đại tiện. Nếu nhận thấy trẻ có các dấu hiệu như sốt cao kéo dài, nôn mửa liên tục, hay tiêu chảy, nên nhanh chóng liên hệ với bác sĩ.
Cha mẹ cũng nên có một cuốn sổ ghi chú lại thời gian cụ thể khi trẻ gặp phải các triệu chứng bất thường như ho, sốt, hoặc quấy khóc. Những thông tin này rất hữu ích khi đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng, giúp bác sĩ có cơ sở chẩn đoán chính xác hơn.
Ngoài ra, trong suốt quá trình trẻ được theo dõi tại nhà, việc đảm bảo cho trẻ sống trong một môi trường sinh hoạt sạch sẽ, thoáng mát và ấm áp là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu mà còn giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm thêm do các tác nhân từ môi trường bên ngoài.
Thăm khám tại các bệnh viện/cơ sở y tế
Viêm họng ở trẻ nhỏ, đặc biệt là những trẻ dưới 3 tháng tuổi, là một tình trạng nghiêm trọng, nhất là khi kèm theo sốt. Trong trường hợp này, để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm, các bậc phụ huynh nên nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa ngay lập tức để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Các bậc phụ huynh cần theo dõi kỹ để phát hiện các dấu hiệu nghiêm trọng ở trẻ như:
- Trẻ ngủ li bì, không phản ứng nhanh.
- Trẻ bỏ bú, ăn uống khó khăn.
- Sốt trên 38 độ C hoặc sốt kéo dài không thuyên giảm sau khi đã dùng thuốc hạ sốt.
- Trẻ gặp khó khăn khi mở miệng hoặc nuốt.
- Chảy nhiều nước dãi, vùng cổ sưng to, thở khò khè, thở rít hoặc khó thở.
Nếu các triệu chứng này không cải thiện sau 48 giờ, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra và điều trị kịp thời.
Việc điều trị viêm họng ở trẻ cần dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Không phải tất cả các trường hợp viêm họng đều cần sử dụng kháng sinh. Phần lớn trẻ bị viêm họng là do phản ứng của cơ thể trước các tác nhân bên ngoài, do đó việc điều trị thường chỉ cần dùng thuốc giảm triệu chứng như thuốc co mạch để giảm tiết dịch mũi và thuốc hạ sốt.
Kháng sinh chỉ được bác sĩ kê đơn trong những trường hợp viêm họng do vi khuẩn, sau khi đã thăm khám và cân nhắc kỹ lưỡng để tránh tình trạng kháng kháng sinh.
Một trong những địa chỉ uy tín và đảm bảo an toàn trong việc điều trị bé bị viêm họng ở TP.HCM mà cha mẹ có thể tham khảo là Khoa Tai Mũi Họng – Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn (SIGC). Bệnh viện có 4 cơ sở với hơn 14 năm kinh nghiệm hoạt động, đội ngũ y bác sĩ và chuyên gia có trình độ chuyên môn chắc chắn cùng hệ thống máy móc hiện đại, công nghệ tiên tiến,… chắc chắn sẽ giúp cho con bạn mau chóng khỏe mạnh lại.
Cách chăm sóc trẻ bị viêm họng
Khi trẻ viêm họng, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hồi phục. Dưới đây là một số phương pháp giúp giảm bớt triệu chứng khó chịu cho trẻ:
- Cho trẻ uống nhiều nước ấm: Uống nước ấm là cách tốt để giữ ấm vùng họng và làm dịu cảm giác đau rát do viêm họng. Trẻ cũng có thể uống nước chanh pha mật ong, nước ép trái cây tươi hoặc ăn các loại hoa quả để tăng cường bổ sung vitamin, hỗ trợ hệ miễn dịch. Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, bú mẹ hoàn toàn là cách tốt nhất để cung cấp dưỡng chất và cải thiện hệ miễn dịch cho trẻ.
- Xoa dịu cổ họng bằng khăn mát: Sử dụng khăn mát áp nhẹ lên vùng cổ giúp làm dịu các cơn đau và giảm sưng, mang lại cảm giác thoải mái cho trẻ.
- Sử dụng máy phun sương tạo độ ẩm: Máy phun sương giúp duy trì độ ẩm trong không khí, giảm cảm giác đau rát và khô họng cho trẻ. Điều này đặc biệt hữu ích vào mùa lạnh hoặc khi không khí trong nhà bị khô. Tuy nhiên, cần vệ sinh máy và thay nước thường xuyên để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển, tránh làm tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định: Các loại thuốc giảm đau (chứa acetaminophen, ibuprofen) có thể được dùng để giảm cơn đau rát và sưng ở họng, nhưng phụ huynh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
- Súc miệng bằng nước muối sinh lý: Cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý ấm hàng ngày sẽ giúp giảm viêm, sát khuẩn và giảm cảm giác đau rát họng. Đây là một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tốt trong việc hỗ trợ điều trị khi bé bị viêm họng.
- Dùng thuốc xịt họng từ thảo dược: Thuốc xịt họng có thể giúp giảm nhanh các cơn đau họng khi tác động trực tiếp vào vùng bị viêm. Phụ huynh nên lựa chọn các sản phẩm có thành phần từ thiên nhiên như mật ong, bạc hà, húng chanh,… để đảm bảo an toàn cho trẻ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc xịt họng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý dùng để tránh tác động không mong muốn lên sức khỏe của trẻ.
Biến chứng của viêm họng
Viêm họng ở cả trẻ em và người lớn, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Các bệnh lý phổ biến thường gặp có thể kể đến như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm màng não, sốt thấp khớp, viêm cầu thận,… Trong đó sốt thấp khớp và viêm cầu thận là hai bệnh lý đáng lo ngại nhất.
- Sốt thấp khớp: Đây là một biến chứng nghiêm trọng khi vi khuẩn gây viêm họng không được tiêu diệt hoàn toàn, dẫn đến các phản ứng tự miễn của cơ thể. Nghĩa là cơ thể lúc này sẽ bị đánh lừa dẫn đến việc tự tấn công các tế bào ở các cơ quan khác như tim, khớp, da và hệ thần kinh trung ương.
Thông thường, sốt thấp khớp có thể xuất hiện trong khoảng 2-4 tuần sau khi bị viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A. Triệu chứng của sốt thấp khớp bao gồm sốt cao, đau và sưng khớp, và có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho van tim, dẫn đến nguy cơ suy tim sau này.
- Viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu khuẩn: Biến chứng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng mạnh với vi khuẩn gây viêm họng, dẫn đến tình trạng viêm tại thận. Trẻ em có nguy cơ mắc phải biến chứng này cao hơn người lớn. Các triệu chứng bao gồm tiểu ra máu (nước tiểu có màu hồng hoặc đỏ), phù nề tại các vị trí như mắt cá chân và quanh mắt. Tình trạng này thường xuất hiện sau 1-3 tuần kể từ khi bị viêm họng và thường tự cải thiện trong vòng vài ngày đến một tuần mà không gây tổn thương lâu dài.
Phòng ngừa trẻ bị viêm họng
Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa tình trạng bé bị viêm họng hiệu quả mà cha mẹ nên áp dụng để bảo vệ sức khỏe của trẻ:
- Đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ bằng cách nhắc nhở trẻ đánh răng đều đặn mỗi ngày, đặc biệt là sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh trong khoang miệng và họng.
- Cha mẹ cần nhắc nhở trẻ tránh những thói quen xấu như cho tay lên miệng, ngoáy mũi. Đây là những hành động có thể làm tăng nguy cơ đưa vi khuẩn vào cơ thể, gây ra các bệnh về đường hô hấp, trong đó có viêm họng.
- Luôn giữ cho không gian sống và nơi vui chơi của trẻ sạch sẽ, thoáng mát, để giảm thiểu sự tồn tại của vi khuẩn và virus trong môi trường. Đây là một trong những cách hiệu quả để ngăn ngừa viêm họng cấp.
- Nên sử dụng nước ấm để tắm cho trẻ, đặc biệt là đối với những trẻ thường xuyên tái phát viêm họng. Sau khi tắm, cần lau khô người cho trẻ trước khi mặc quần áo để tránh cảm lạnh, nhất là vào những ngày thời tiết chuyển lạnh.
- Không để trẻ ngồi trước điều hòa hoặc quạt ngay sau khi tắm xong vì điều này có thể làm cổ họng dễ bị kích ứng và viêm nhiễm.
- Cần hạn chế để trẻ tiếp xúc với những người đang bị bệnh hoặc có các dấu hiệu nhiễm trùng đường hô hấp. Điều này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường hô hấp, trong đó có viêm họng.
- Khi trẻ có dấu hiệu bất thường, việc chọn một cơ sở y tế uy tín để khám và điều trị là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp chẩn đoán bệnh kịp thời mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
FAQs
Bé bị viêm họng có lây không?
Có, nếu viêm họng do virus/vi khuẩn gây nên thì có thể lây từ trẻ này sang trẻ khác thông qua việc tiếp xúc trực tiếp hoặc qua các giọt bắn trong không khí khi trẻ ho hoặc hắt hơi. Để ngăn ngừa lây lan, cha mẹ nên giữ cho trẻ cách xa những trẻ khác khi có triệu chứng viêm họng.
Bé có thể bị viêm họng nhiều lần trong năm không?
Có, trẻ em có thể bị viêm họng nhiều lần trong năm, đặc biệt là trong mùa lạnh hoặc mùa dịch bệnh. Hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt, do đó việc tiếp xúc với virus và vi khuẩn trong môi trường xung quanh có thể dẫn đến tái phát.
Có cần phải kiêng ăn gì khi trẻ bị viêm họng không?
Khi trẻ bị viêm họng, nên tránh cho trẻ ăn thực phẩm có thể gây kích ứng họng, như đồ ăn cay, chua, hoặc cứng. Thay vào đó, hãy cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt và uống nhiều nước để giữ cho cổ họng được ẩm và giảm cảm giác khó chịu.
Thông tin về tình trạng bé bị viêm họng trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu viêm họng, phụ huynh có thể đưa trẻ đến khám tại khoa Tai Mũi Họng tại Hệ thống Đa khoa Quốc tế Sài Gòn để được đội ngũ bác sĩ tư vấn và thăm khám chuẩn nhất.
Nếu cha mẹ có bất kì thắc mắc nào cần giải đáp, cha mẹ có thể liên hệ ngay với chúng tôi qua số hotline để được hỗ trợ và đặt lịch khám nhanh nhất nhé!
Hotline: (028) 38 213 456
Website: https://taimuihongsg.com
Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/
