Viêm thực quản trào ngược độ A: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Trào ngược dạ dày thực quản không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của người bệnh. Trong 4 cấp độ viêm thì viêm thực quản trào ngược độ a là giai đoạn nhẹ nhất. Tuy nhiên nó cũng có khả năng tái phát lại rất cao. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp phòng ngừa.

Viêm thực quản trào ngược độ A là bệnh gì?

Viêm thực quản trào ngược xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới và cơ hoành hoạt động kém hiệu quả. Điều này không đủ để ngăn chặn axit từ dạ dày trào ngược lên. Dịch vị dư thừa có thể trào ngược lên thực quản, tiếp xúc trực tiếp với lớp niêm mạc và gây kích ứng. Nếu hiện tượng này diễn ra trong thời gian dài mà không được thăm khám kiểm soát, niêm mạc thực quản có nguy cơ bị viêm nhiễm, tổn thương và thậm chí dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Ở giai đoạn trào ngược dạ dày độ A, niêm mạc thực quản bắt đầu xuất hiện tổn thương nhẹ với một số vết xước hoặc viêm nhỏ. Khi tiến hành nội soi, bác sĩ sẽ quan sát thấy có sự xuất hiện của vết trợt. Chúng thường có kích thước nhỏ, không vượt quá 5mm. Đây là mức độ nhẹ nhất của viêm thực quản trào ngược, và nếu được điều trị kịp thời, bệnh có thể cải thiện nhanh chóng bằng việc sử dụng thuốc ức chế acid kết hợp với điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt.

Tuy nhiên, viêm thực quản trào ngược độ a có tỷ lệ tái phát khá cao nếu không kiểm soát tốt. Việc chủ quan trong điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như Barrett thực quản, loét hẹp thực quản, thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị, duy trì thói quen ăn uống khoa học và hạn chế các yếu tố kích thích như thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn và thói quen ăn khuya.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm thực quản độ A

Tình trạng trào ngược thực quản độ a thường khởi phát do sự suy yếu của cơ thắt thực quản dưới, kết hợp với nhiều yếu tố tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa. Dưới đây là những nguyên nhân chính làm gia tăng mức độ mắc bệnh:

Nguyên nhân phổ biến gây trào ngược dạ dày

• Thoát vị hoành: Khi một phần dạ dày trượt lên trên cơ hoành, áp lực lên cơ thắt thực quản dưới giảm, tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược.
• Thừa cân, béo phì: Lượng mỡ dư thừa trong cơ thể, đặc biệt là vùng bụng, gây áp lực lớn lên dạ dày và thực quản, làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc: Nicotine trong thuốc lá làm suy yếu cơ thắt thực quản, đồng thời kích thích tiết nhiều axit dạ dày hơn.

Nguyên nhân khác có thể dẫn đến viêm thực quản trào ngược

• Dị ứng thực phẩm gây tăng bạch cầu ái toan: Một số người có phản ứng dị ứng với thực phẩm như sữa, hải sản, đậu nành, dẫn đến viêm và kích thích niêm mạc thực quản.
• Tác dụng phụ của thuốc: Các loại thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản.
• Trào ngược dịch mật: Dịch mật từ ruột non trào ngược lên dạ dày và thực quản, làm tổn thương niêm mạc và gây viêm.

Yếu tố nguy cơ làm trầm trọng bệnh trào ngược dạ dày

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chiên rán, đồ ăn cay nóng, chua, rượu bia có thể kích thích dạ dày tiết acid dư thừa.
• Thói quen sinh hoạt không khoa học: Nằm ngay sau khi ăn, không tập thể dục thể thao thường xuyên ăn khuya làm tăng nguy cơ trào ngược.
• Tăng cân nhanh, béo phì: Cân nặng tăng đột ngột làm tăng áp lực lên ổ bụng, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
• Phụ nữ mang thai: Đặc biệt trong những tháng cuối thai kỳ, áp lực từ tử cung mở rộng có thể đẩy axit dạ dày lên thực quản.
• Bệnh lý tiêu hóa mạn tính: Các bệnh như liệt dạ dày, xơ cứng bì ảnh hưởng đến nhu động ruột, làm giảm khả năng xử lý axit dạ dày.

Dấu hiệu nhận biết mắc bệnh viêm thực quản trào ngược độ A

Viêm thực quản trào ngược độ a có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến mà bạn cần lưu ý:

• Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua: Ợ hơi thường xuyên xảy ra sau khi ăn no hoặc ngay cả khi bụng đói, do dạ dày bị đầy hơi và rối loạn tiêu hóa. Khi dạ dày tiết quá nhiều acid, người bệnh có thể cảm thấy nóng rát vùng ngực, kèm theo vị chua trong miệng. Đặc biệt là sau khi ăn thực phẩm cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ.
• Cảm giác buồn nôn có thể xuất hiện không thường xuyên nhưng dễ bị kích thích bởi thức ăn hoặc tư thế nằm ngay sau khi ăn. Dịch nôn có thể chứa thức ăn chưa tiêu hóa hết hoặc axit dạ dày, gây cảm giác khó chịu kéo dài.
• Tiết nhiều nước bọt bất thường: Khi axit dạ dày trào lên thực quản, cơ thể tự động tăng tiết nước bọt để trung hòa lượng acid này, khiến người bệnh có cảm giác chảy nước bọt nhiều hơn bình thường.
• Cảm giác nóng rát vùng thượng vị: Axit dạ dày khi trào ngược có thể gây tổn thương niêm mạc thực quản, khiến người bệnh cảm thấy đau âm ỉ hoặc nóng rát ở vùng ngực trên và dạ dày.
• Khó nuốt, đắng miệng, cảm giác vướng nghẹn: Acid và dịch mật trào ngược lên thực quản có thể gây viêm, loét niêm mạc, làm xuất hiện cảm giác vướng nghẹn, khó nuốt. Nếu có trào ngược dịch mật, người bệnh sẽ cảm thấy vị đắng trong miệng, đặc biệt vào buổi sáng.
• Ho kéo dài, đau họng, khàn tiếng: Dịch dạ dày khi trào lên có thể kích thích niêm mạc họng và thanh quản, gây viêm, dẫn đến ho dai dẳng, đau họng, thậm chí khàn tiếng.

Nếu bạn thường xuyên gặp các triệu chứng trên, đặc biệt là ợ nóng, đau rát vùng ngực hoặc khó nuốt kéo dài, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Viêm thực quản trào ngược độ A có nguy hiểm không? Có biến chứng gì?

Ở giai đoạn đầu, viêm thực quản trào ngược độ a chưa phải là mức độ nghiêm trọng, vì tổn thương niêm mạc thực quản chỉ ở mức nhẹ. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn mà không gặp phải biến chứng nguy hiểm.

Tuy nhiên, nếu chủ quan, không kiểm soát tốt hoặc thăm khám điều trị không đúng cách, bệnh có thể tiến triển nặng hơn, làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng sau:

• Loét thực quản

Khi acid dạ dày liên tục trào ngược lên thực quản mà không được kiểm soát, niêm mạc thực quản có thể bị viêm nhiễm nặng hơn, dẫn đến hình thành các vết loét.

Triệu chứng thường gặp bao gồm đau rát vùng ngực, khó nuốt và xuất hiện tình trạng chảy máu trong thực quản.

• Barrett thực quản

Đây là một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược kéo dài. Trong đó lớp niêm mạc thực quản bị biến đổi do tiếp xúc thường xuyên với acid dạ dày.

Theo thống kê, khoảng 5% người mắc Barrett thực quản có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản nếu không được kiểm soát tốt.

• Ung thư thực quản

Nguy cơ ung thư thực quản tăng cao ở những bệnh nhân trên 50 tuổi. Người có tiền sử trào ngược kéo dài, hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc có chế độ ăn uống không lành mạnh.

Ở giai đoạn đầu, ung thư thực quản có thể không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên khi bệnh tiến triển, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc nuốt, sụt cân nhanh và đau tức vùng ngực.

Biện pháp điều trị bệnh viêm thực quản trào ngược độ A

Việc kiểm soát trào ngược dạ dày thực quản (GERD) không chỉ giúp giảm triệu chứng khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm:

Điều trị qua điều chỉnh sinh hoạt, không dùng thuốc

Chế độ dinh dưỡng khoa học

• Thay vì ăn quá nhiều trong một bữa, nên chia thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh xa thực phẩm có tính acid cao như cam, chanh, cà chua, cũng như các món cay, nhiều dầu mỡ, socola, caffeine, rượu và nước có gas.
• Tăng cường thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa như gừng, nghệ, rau xanh, sữa chua giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Thói quen sinh hoạt lành mạnh

• Bỏ thuốc lá: Nicotine trong thuốc lá làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới, khiến acid dễ trào ngược lên trên.
• Hạn chế rượu bia: Đồ uống có cồn kích thích tiết acid và làm tổn thương niêm mạc thực quản.
• Không nằm ngay sau khi ăn: Nên đứng hoặc ngồi ít nhất 2-3 giờ sau bữa ăn để tránh trào ngược.
• Quản lý căng thẳng: Stress kéo dài làm tăng tiết axit dạ dày, khiến triệu chứng trào ngược trầm trọng hơn.
• Tránh mặc quần áo bó sát, đặc biệt là vùng bụng, để giảm áp lực lên dạ dày.

Dùng thuốc theo đơn của bác sĩ

• Thuốc kháng acid: Có tác dụng trung hòa axit dạ dày, giúp giảm nhanh các triệu chứng như ợ chua, ợ nóng. Tuy nhiên, loại thuốc này chỉ mang tính chất điều trị tạm thời, không chữa lành tổn thương thực quản do acid gây ra.
• Thuốc chẹn thụ thể H2: Hoạt động bằng cách giảm tiết pepsin và thể tích axit dạ dày, giúp kiểm soát triệu chứng kéo dài. Thường được sử dụng trước khi đi ngủ để hạn chế trào ngược vào ban đêm.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Là nhóm thuốc hiệu quả nhất trong việc giảm sản xuất axit dạ dày bằng cách ức chế hoạt động của enzyme H⁺/K⁺-ATPase trong tế bào thành dạ dày. Được khuyến cáo sử dụng trước bữa sáng khoảng 1 giờ để đạt hiệu quả tối ưu.

Can thiệp ngoại khoa

Nếu trào ngược dạ dày không được kiểm soát tốt, bệnh có thể tiến triển thành mức độ nặng hơn, dẫn đến biến chứng như Barrett thực quản hoặc loét thực quản nghiêm trọng. Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp can thiệp như:

• Nội soi điều trị: Áp dụng với bệnh nhân có tổn thương nhẹ nhưng không đáp ứng tốt với thuốc.
• Phẫu thuật chống trào ngược: Giúp củng cố cơ thắt thực quản dưới, hạn chế tình trạng acid dạ dày trào ngược lên trên.

Làm thế nào để phòng ngừa viêm thực quản trào ngược độ A

Trào ngược thực quản độ a có thể được kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả thông qua việc duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học. Việc chủ động thay đổi thói quen hàng ngày không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn góp phần bảo vệ hệ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những phương pháp quan trọng giúp phòng tránh bệnh viêm thực quản trào ngược:

• Bổ sung đầy đủ chất xơ, vitamin và khoáng chất từ rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu protein như cá, thịt nạc.
• Hạn chế đồ ăn cay nóng, chiên rán nhiều dầu mỡ, thực phẩm có tính acid cao (như cam, chanh, cà chua), nước có gas, rượu bia và caffeine.
• Nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày, không ăn quá no và tránh ăn sát giờ đi ngủ để giảm áp lực lên dạ dày.
• Tránh lạm dụng rượu bia và thuốc lá: Cồn và nicotine làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới, khiến acid dễ trào ngược lên thực quản, gây tổn thương niêm mạc.
• Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng sinh: Một số loại thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID) có thể gay tác dụng phụ, làm tăng nguy cơ kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản nếu lạm dụng.
• Duy trì thói quen vận động giúp cải thiện hệ tiêu hóa, hạn chế tình trạng dư thừa axit dạ dày và hỗ trợ giảm cân nặng hiệu quả.
• Tâm lý căng thẳng là một trong những yếu tố góp phần làm tăng tiết axit dạ dày. Do đó, duy trì lối sống lành mạnh, thực hành thiền định, yoga hoặc các bài tập thư giãn sẽ giúp giảm nguy cơ trào ngược.
• Nếu cơ thể nhạy cảm với một số thực phẩm, cần loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống để tránh kích thích viêm niêm mạc thực quản.

Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm thực quản trào ngược độ A

Hiện nay, không có một thực đơn cố định dành riêng cho những người mắc viêm thực quản trào ngược độ A.

Tuy nhiên, việc thiết lập một chế độ dinh dưỡng cân bằng và khoa học là điều cần thiết để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Người bệnh nên bổ sung đầy đủ các nhóm chất quan trọng như tinh bột, protein, chất béo lành mạnh cùng với vitamin và khoáng chất từ rau củ quả. Điều quan trọng là duy trì thói quen ăn uống khoa học này trong thời gian dài để cải thiện chức năng tiêu hóa và nâng cao sức khỏe tổng thể.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống cho người bị viêm thực quản trào ngược:

• Đảm bảo đầy đủ các nhóm dinh dưỡng
• Không nên loại bỏ hoàn toàn bất kỳ nhóm chất nào như tinh bột, chất béo hay protein ra khỏi chế độ ăn uống.
• Hạn chế tiêu thụ đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Ưu tiên thực phẩm tươi sạch, tự chế biến
• Lựa chọn thực phẩm hữu cơ hoặc thực phẩm tươi sống để đảm bảo chất lượng. Hạn chế các chất bảo quản có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản.
• Chế biến món ăn đơn giản như luộc, hấp hoặc nấu canh để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.
• Sử dụng dầu ăn một cách hợp lý
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ vì chúng có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây trào ngược.
• Ưu tiên sử dụng dầu thực vật tốt cho sức khỏe như dầu ô liu, dầu hạt cải nhưng vẫn cần kiểm soát lượng tiêu thụ.
• Ăn thực phẩm ở dạng tươi
• Bổ sung rau xanh và trái cây ít acid như chuối, táo, lê để hỗ trợ tiêu hóa mà không gây kích thích dạ dày.
• Tránh đồ ăn cay nóng, thức ăn chế biến sẵn hoặc có chứa chất phụ gia gây hại cho niêm mạc thực quản.

Những câu hỏi thường gặp về viêm thực quản trào ngược độ a

Viêm thực quản trào ngược độ A có lây không?

Bệnh không phải là bệnh truyền nhiễm nên không lây từ người sang người. Tuy nhiên, nếu trong gia đình có nhiều người mắc chứng trào ngược dạ dày, yếu tố di truyền có thể đóng vai trò nhất định trong nguy cơ mắc bệnh.

Viêm thực quản trào ngược độ A có ảnh hưởng đến giấc ngủ không?

Có. Nhiều người bị trào ngược thực quản thường gặp tình trạng khó ngủ hoặc thức giấc do cảm giác nóng rát ở ngực và cổ họng. Để giảm ảnh hưởng đến giấc ngủ, người bệnh nên tránh ăn uống trong vòng 2-3 giờ trước khi đi ngủ và kê cao đầu giường khoảng 15-20cm.

Điều trị viêm thực quản trào ngược độ A có cần nội soi không?

Thông thường, bác sĩ có thể chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, nội soi thực quản có thể được chỉ định nếu bệnh nhân có triệu chứng dai dẳng, không đáp ứng tốt với điều trị hoặc có dấu hiệu cảnh báo như nuốt nghẹn, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Nói chung, viêm thực quản trào ngược độ a không phải là tình trạng quá nghiêm trọng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Phần lớn bệnh nhân có thể kiểm soát hiệu quả các triệu chứng khó chịu thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống, duy trì lối sống lành mạnh và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn phòng ngừa nguy cơ bệnh tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Hotline: (028) 38 213 456

Website: https://taimuihongsg.com

Đặt Hẹn Khám Bệnh Online: https://taimuihongsg.com/dat-hen-kham-benh/